مایکل روبین تحلیلگر مسائل خاورمیانه و مشاور سابق وزیر دفاع آمریکا در امور ایران و عراق در مجله “نشنال اینترست” با اشاره به بحران جانشینی علی خامنهای پس از مرگ او نوشته تغییر رژیم در ایران خواهد رسید و این هیچ ربطی به خروج آمریکا از برجام و یا تحریمهای دولت ترامپ علیه رژیم ندارد.
تغییرات در ایران از راه میرسند اما این تغییر هیچ ربطی به خروج دولت ترامپ از توافق اتمی (برجام) و یا تحریمهای ایالات متحده علیه جمهوری اسلامی ندارد. در حالی که سیاستگذاران آمریکا درباره بهترین شکل تغییر رفتار رژیم ایران صحبت میکنند، نه دولت ترامپ و نه مخالفان وی هیچ آمادگی برای تغییر چهرهی این رژیم ندارند: مرگ علی خامنهای رهبر جمهوری اسلامی!
روبین با این مقدمه مینویسد: رهبر در جمهوری اسلامی ایران قدرت را تمام و کمال در اختیار دارد و طبق قانون اساسی فرمانده کل نیروهای مسلح است. از نظر فقهی نیز او نایب امام زمان است. در حالی که دیپلماتها تمرکز خود را روی رهبران منتخب جمهوری اسلامی ایران مثل حسن روحانی رییس جمهوری و محمدجواد ظریف وزیر خارجه گذاشتهاند ولی این رهبر جمهوری اسلامی است که قدرت انحصاری درباره تمام تصمیمات دارد. اوست که مسیر زندگی را تعیین میکند!
در بخش دیگری از این مقالە با اشارە بە بیماری خامنەای آمدەاست: مرگ خامنەای، مرگ جمهوری اسلامی است و ۸۸ عضو مجلس خبرگان فقط در حرف رهبر جدید را انتخاب میکنند و تجربه سال ۱۹۸۹ نشان میدهد آنها همگی مترسکاند. در ایران هیچ مدت زمان قانونی برای انتخاب جانشین پس از مرگ “رهبر” در قانون اساسی مشخص نشده تا طبق آن عمل کنند. همین خلاء سبب خواهد شد میدان عمل برای جریانهایی مثل سپاه باز شود تا کنترل شرایط را بیشتر از گذشته به دست گیرند. اگر گزینه قابل قبولی برای رهبری وجود نداشته باشد این امکان وجود دارد که رهبری در آینده به صورت شورایی اداره شود.
خمینی مسئله جانشینی سیاسی- فقهی را هیچوقت حل نکرد. با این حال برای جمهوری اسلامی رهبری شورایی میتواند باعث تشدید بیثباتیها شود زیرا جنگ درون قدرت را وارد مرحلهی جدیدی میکند.