بیانیە : برداشت و خوانش ما در رابطە با نتایج انتخابات پارلمانی ترکیە
روز اول نوامبر امسال انتخابات پیش از موعد پارلمان ترکیە برگزارشد. تصمیم بر برگزاری انتخابات پیش از موعد، پس از آن اتخاذ شد کە برندگان انتخابات ١٧ ژوئن کە هیچکدام از آنها نمیتوانستند بە تنهایی اقدام بە تشکیل دولت نمایند، موفق بە تشکیل یک دولت ائتلافی نیز نشدند.
طبق نتایج انتخابات اینبار، حزب عدالت و توسعە A.K.P کە در انتخابات پیشین ٤٠ درصد آراء را بە خود اختصاص دادەبود، بیش از ٥٠ درصد آراء رأیدهندگان را کسب کرد و شمار کرسیهای خود را در پارلمان این کشور از ٢٥٨ کرسی بە ٣١٧ کرسی افزایش داد؛ این امر نیز برای حزب یادشدە پیروزی بزرگ و تا حدودی غیر قابل انتظار بود. بدین ترتیب A.K.P توانست بە سطحی برسد کە بە تنهایی دولت تشکیل دهد. حزب دمکراتیک خلقها H.D.P نیز کە در انتخابات گذشتە بیش از ١٣ درصد آراء را از آن خود کردەبود، هر چند اینبار نیز توانست از سد کسب ١٠درصد آراء بگذرد، اما از شمار کرسیهای آن در پارلمان کاستە شد و بە ٥٩ کرسی تقلیل یافت. اما با اینحال H.D.P از حزب چهارم بە حزب سوم ارتقاء پیداکرد.
انتخابات در ترکیە از چند لحاظ برای حزب دمکرات کردستان و مردم شرق کردستان مهم و قابل تأمل است. پیش از هر چیز از این لحاظ کە ترکیە بە عنوان یکی از کشورهای همسایەی ایران، تجربەی متفاوتی در مقایسە با کشور ما در خصوص انتخابات آزاد و چند حزبی دارد و نقاط مثبت و منفی دمکراسی این کشور برای کشورها و خلقهای محروم از دمکراسی و انتخابات آزاد در این منطقە، میتواند حاوی درسها و تجارب ارزشمندی باشد. دوم بدین دلیل کە ملت کرد در کردستان ترکیە یکی از دو ساختار اصلی تشکیلدهندەی کشور ترکیە بشمار میرود و این ساختار پس از تحمل سالها سرکوب و دور نگەداشتەشدن از پروسەی سیاسی، در سالهای اخیر از طریق حزب سیاسی خود و شرکت در انتخابات، قصد دارد بە حقوق خود دست یابد. اما نکتەای کە از دیدگاە خلق کرد در کلیەی بخشهای کردستان، اهمیت بیشتری بە انتخابات اخیر بخشیدە بود، عبارت بود از گرەخوردن سرنوشت پروسەی حل مسالمتآمیز مسألەی کرد در این کشور بە نتایج انتخابات پیش از موعد مزبور و نیز تأثیرات این انتخابات بر آیندەی دستاوردهای ملت کرد در کردستان ترکیە. این امر نیز کە طی چند ماە اخیر، درگیری میان حزب کارگران کردستان و ارتش ترکیە ازسرگرفتە شدەاست و یکبار دیگر این جنگ، سیاست و رفتار دولت ترکیە در قبال مردم شهرها و مناطق کردستان ترکیە و فعالیت حزب دمکراتیک خلقها بعنوان حزب اصلی و قانونی ملت کرد در این کشور را تحتالشعاع خود قراردادەاست، حساسیت این انتخابات را افزایش دادە بود.
حزب دمکراتیک خلقها در انتخابات پیشین توانستە بود برای نخستین بار سد لزوم کسب ١٠ درصد آراء برای ورود بە پارلمان را پشت سر بگذارد و با احراز ٨٠ کرسی بە مجلس راە یابد، این امر هم نە بە تنهایی با حمایت خلق کرد، بلکە تحت پشتیبانی بخشی از احزاب چپ و دمکراتیک این کشور تحقق یافتەبود و بدین ترتیب H.D.P فرصت طلاییای را برای رقابت سیاسی در درون پارلمان و در سطح ترکیە بدست آوردەبود. حفظ این شرایط و حتی تعمیق و تقویت آن، میتوانست موفقیت و پیشرفت مسألەی کرد در این کشور را در احتمال برگزاری یک انتخابات پیش از موعد پارلمانی یا هر تحول سیاسی دیگر تضمین نماید. تلاشهای مقامات دولتی و حزب حاکم در راستای عقیمساختن این وضعیت و مانعتراشی برسرراە پیشروی و رشد H.D.P و جنبش مسالمتآمیز کرد و گرفتارآمدن حزب کارگران کردستان (P.K.K) در دام خشونتطلبان و معاندان و مخالفان پیروزیهای H.D.P، بە ازسرگیری جنگ و چیرگی شرایط غیرعادی و آمیختە با سرکوب و اختناق در شهرها و مناطق کردستان ترکیە انجامید. صدها فعال H.D.P بە زندان افکندە شدند، متینگها و مراکز این حزب آماج حملە و بمبگذاری قرارگرفتند و رهبران و نمایندگان و کاندیداهای H.D.P رقابتهای انتخاباتی را در شرایطی کە آشکارا بە زیان این حزب بود، برگزار کردند و ناظران بینالمللی نیز بە وجود بیعدالتی، خشونت، فشار و محدودیت علیە احزاب دیگر بویژە H.D.P اذعان داشتند.
اما علیرغم همەی این واقعیتها، نتایج انتخابات پارلمانی اخیر ترکیە، واقعیاتی را بە اثبات رساند کە لازم است هم نیروهای سیاسی کرد کردستان ترکیە و هم حزب عدالت و توسعە و دولت ترکیە و نیز کلیەی تشکلهای این کشور، آنها را آنگونە کە هستند دریابند و شجاعانە با آنها مواجە گردند و در سیاست و فعالیت آتی خود مدنظر قراردهند. بعنوان نمونە اینکە مردم کردستان ترکیە علیرغم تمامی تهدیدات و محدودیتهایی کە در این انتخابات پیش رو داشتند، بە صندوقهای رأی پشت نکردند و بار دیگر بە شیوەای متمدنانە و مسالمتآمیز بە میدان آمدند و مانع ١٠ درصد آراء را پشتسر نهادند و نمایندگان خود را برای مجلس انتخاب کردند، نشان میدهد کە آنها با حل مسالمتآمیز مسألەی مشروع خود موافق هستند، و نە توسل بە جنگ و اسلحە و خشونتعمل. کاهش آراء H.D.P و سوق این آراء بسوی حزب عدالت و توسعە اگر از سویی بە مفهوم ابراز نارضایتی نسبت بە بکارگیری خشونت از سوی حزب کارگران کردستان و تأثیرات این نیرو بر H.D.P است، از سوی دیگر نوعی نهادن بار مسئولیت بدوش حزب عدالت و توسعە در راستای نگرش جدیتر بە مسألەی کرد میباشد. بعبارتی روشنتر آنها بدین دلیل بە حزب عدالت و توسعە و دولتش رأی ندادەاند کە مرحلەی دیگری از جنگ و سرکوب علیە P.K.K و H.D.P را ازسرگیرند. این گفتە در مورد پیام رأیدهندگانی کە آراء خود را از حزب حرکت ملی (M.H.P) پس گرفتە و اینبار بە A.K.P رأی دادند نیز صدق میکند. زیرا این حزب نیز سرسختانە با حل مسألەی کرد و تأمین حقوق آن مخالف است و یکی از معانی و دلائل سرازیر شدن آراء این حزب بسوی A.K.P ، مردود شمردن سیاست تندروانە و تأیید یک سیاست میانەروانە در قبال مسألەی کرداست.
حزب دمکرات کردستان امیدوار است نتایج این انتخابات پیش از هر چیز مشوق حزب عدالت و توسعە و بویژە رئیسجمهور ترکیە و نخستوزیر این کشور برای حل مسالمتآمیز و عادلانەی مسألەی کرد در این کشور باشد. ما امیدواریم و انتظار داریم کە نیروهای کرد و دیگر جریانهای درون پارلمان و جامعەی ترکیە، برای بنیاننهادن یک ترکیەی نوین دست بە دست یکدیگر دهند، ترکیەای کە همەی تشکلهای آن سهیم بودن در سرنوشت کشور و محترم شمردەشدن و تأمین حقوق خود را احساس نمایند. این امر، هم وحدت و ثبات را در ترکیە ایجاد خواهدکرد و هم جایگاە و پایگاە و احترام و نقش ترکیە را در منطقە ارتقاء خواهدداد.
حزب دمکرات کردستان
دفتر سیاسی
٥/١١/٢٠١٥
١٥/٨/١٣٩٤