طی مهرماه سال جاری دست‌کم ١٧٢ حالت خشن نقض حقوق بشر در در شرق کوردستان اتفاق افتادە است، کە مرکز حقوق بشر برای کوردستان آن را بە ثبت رساندە است.
بر اساس اطلاعات مرکز حقوق بشر برای کوردستان ایران در مهرماه دست‌کم ٣٣ کولبر و کاسبکار کورد با شلیک مستقیم نیروهای مسلح جمهوری اسلامی، یا سقوط از ارتفاع بە دلیل تعقیب و گریز توسط این نیروها کشتە و زخمی شدەاند. از میان این ٣٣ کاسبکار ٢٨ تن از آنان زخمی و ٥ تن دیگر نیز کشتە شدەاند.
کشتە و زخمی‌شدن ٣٣ کولبر و کاسبکار کورد در مهرماه امسال در حالیست کە طی سە ماه تابستان، ٦٦ و در فصل بهار نیز ٥٦ تن از آنان بەخاطر کسب یک لقمە نان جان خود را از دست دادە و یا زخمی شدە بودند. با این حساب شمار کسانی کە از ابتدای سال جاری تاکنون کشتە و یا زخمی شدەاند بە ١٥٥ تن رسیدە است. گفتنی است کە سال گذشتە نیز دست‌کم ٢٤٢ کولبر و کاسبکار کورد در مناطق مرزی بە دلایل طبیعی‌ای مانند سرمازدگی و همچنین دلایل غیرطبیعی همچون شلیک مستقیم نیروهای مسلح رژیم کشتە و زخمی شدە بودند.
در همین مدت ٩ زندانی کورد نیز اعدام شدەاند. دستگاه قضائی رژیم طی سە ماه نخست امسال، ٧ زندانی و در سە ماهەی تابستان نیز ١٤ زندانی کورد را اعدام کردە بود، کە در مجموع آمار اعدام شدگان هفت ماه اخیر بە ٣٠ تن رسید. جمهوری اسلامی سال گذشتە نیز ٤٩ زندانی کورد را اعدام کردە بود.
در رابطە با دستگیری و بازداشت نیز، طی مدت یک ماه اخیر دست‌کم ٩٧ تن بە اتهامات مختلف اعم از “فعالیت امنیتی علیە جمهوری اسلامی و عضویت و همکاری با احزاب کورد اپوزیسیون جمهوری اسلامی” دستگیر شدەاند. در سە ماهەی بهار نیز دست‌کم ١٠٦ تن و در سە ماهەی دوم سال ٢١٦ تن بە اتهام “فعالیت امنیتی علیە جمهوری اسلامی” دستگیر شدە کە با احتساب آن، آمار کسانی کە از ابتدای سال جاری در این رابطە دستگیر شدەاند؛ بە ٤١٩ تن رسیدە کە ٨٠ تن از آنان بە اتهام اعتراض بە حملات ارتش ترکیە بە ڕۆژاوا بازداشت و زندانی شدەاند. لازم بە یادآوری است، در سال گذشتە ٦٤١ تن از مردم عادی و فعالان مدنی و سیاسی توسط نهادهای امنیتی بە اتهام “فعالیت سیاسی و امنیتی علیە جمهوری اسلامی و مصالح آن” دستگیر شدە بودند.
خودکشی، همچنان پدیدەی تراژیک کوردستان است. در یک ماه اخیر حداقل بیش از ٣٥ تن خودکشی کردە کە مرکز حقوق بشر کوردستان ایران هویت ٢١ تن از آنان را احراض داشتە است. در سە ماه نخست سال ٩٨ تا آنجایی کە این مرکز بە ثبت رساندە بود، ٧٢ تن و در فصل تابستان نیز ٨٧ تن در کوردستان اقدام بە خودکشی کردە جان خود را از دست دادەاند، کە شمار کسانی کە از آغاز سال جاری تاکنون خودکشی کردە و نام و مشخصات آنان بە ثبت رسیدە بە ١٨٠ تن رسید. سال گذشتە نیز دست‌کم ١٧٠ تن از صدها فردی کە اقدام بە خودکشی کردە بودند، متأسفانە اقداماتشان با موفقیت همراه بودە کە ٦٢ تن از آنان مرد و ١٠٨ تن دیگر زن بودەاند.
لازم بە ذکر است آمار و اطلاعاتی کە مرکز حقوق بشر کوردستان درمورد نقض حقوق بشر در مناطق کوردستان ایران منتشر کردە صرفأ شامل آن بخش از مواردی می‌شود کە اخبار و اطلاعات آن آشکارا رسانەای شدە و ازسوی منابع موثق بدان اشارە شدە است، در غیر این صورت این مرکز بر این باور است کە آمار دقیق نقض حقوق بشر در کوردستان توسط جمهوری اسلامی بسیار بیش از آن است کە انتشار می‌یابد.
