مسعود بارزانی، رئیس اقلیم کردستان در مصاحبه با گاردین گفته‌است خاورمیانه دستخوش تغییرات «دراماتیک» شده و زمان آن فرا رسیده که جهان با یک توافق جدید بین‌المللی مرزهای تازه‌ای در خاورمیانه ترسیم کند.
مسعود بارزانی در این گفت‌وگو که در شماره دوم بهمن در روزنامه بریتانیایی گاردین انتشار یافته‌است، تأکید دارد که دوران توافق «سایکس – پیکو» به سر آمده‌است.
موافقت‌نامه «سایکس – پیکو» در جنگ جهانی اول میان بریتانیا و فرانسه با حمایت روسیه، مناطق تحت سلطه امپراطوری عثمانی را که با فروپاشی روبه‌رو شده بود، تقسیم کرد.
«سایکس – پیکو» منجر به تشکیل کشورهای عراق، سوریه و لبنان شد و سرزمین فلسطین را نیز به قیمومیت بریتانیا واگذار کرد.
با توافق یاد شده، سرزمین‌های وسیعی که از اوایل قرن شانزدهم زیر سلطه عثمانی‌ها بود، میان بریتانیا و فرانسه تقسیم شد؛ سوریه و لبنان زیر نفوذ فرانسه رفت و عراق، اردن و فلسطین در حوزه نفوذ بریتانیایی‌ها قرار گرفت.
مارک سایکس دیپلمات بریتانیایی و فرانسوا ژرژ پیکو دیپلمات فرانسوی تهیه‌کنندگان این توافق در نیمه جنگ جهانی اول بودند.
توافقی که محرمانه میان آنها بدست آمد و از سوی دولت‌هایشان مورد حمایت قرار گرفت و روسیه وقت تزاری نیز در آستانه فروپاشی خود آن را پذیرفت، امسال یکصد ساله می‌شود.
اما به گفته آقای مسعود بارزانی در مصاحبه با گاردین، «چه رهبران جهانی حاضر شوند به زبان بیاورند یا نه، دوران کشورهای تشکیل شده بر اساس پیمان «سایکس – پیکو» به سر آمده‌است».
آقای بارزانی می‌گوید «رهبران و دیپلمات‌ها محافظه‌کاری می‌کنند و در بسیاری از موارد ثابت شده که نمی‌توانند با تحولات همگام باشند و تنها زمانی که روند رویدادها به مراحل پایانی می‌رسد، به ارائه ارزیابی اقدام می‌کنند».
به گفته آقای بارزانی، «تجربه یکصد سال اخیر خاورمیانه اشتباه بوده» و «همزیستی اجباری قومیت‌ها» در کنار یکدیگر به وضعیت جنگ و خونریزی منجر می‌شود… و اگر ادامه یابد، خونریزی بیشتر می‌شود.
مسعود بارزانی می‌گوید، اکنون عراق عملاً تجزیه شده‌است… حتی جامعه جهانی دارد قبول می‌کند که عراق دیگر دوباره متحد نخواهد شد.
حزب دموکرات کردستان نیز به تازگی در بیانیه‌ای تأکید کرده بود که «چشم‌انداز برون‌رفت عراق از بحران‌ها روشن نیست».
آقای بارزانی به سوریه نیز که پنج سال است درگیر جنگ خونین داخلی است اشاره کرده و می‌گوید: «مخصوصاً سوریه نیز دیگر مانند گذشته نخواهد شد.»
وی در مصاحبه با گاردین تأکید کرده که آنچه «تجزیه» بالقوه عراق نامیده به خاطر کردها نیست؛ «بالعکس، کردها بیشترین تلاش خود را برای حفظ وحدت عراق به کار برده‌اند».
مسعود بارزانی در مورد ارتباطات اقلیم کردستان عراق با ترکیه، به گاردین گفته‌است، چه ترکیه قبول کند، چه نه، «ما بدنبال حق ملی خود هستیم و برای حقوق خود از کسی اجازه نمی‌گیریم و فکر نمی‌کنیم که آنها مخالف باشند».
در همین حال، آقای بارزانی گفته‌است زمانی گفتن از کرد و کردستان در ترکیه ممنوع بود اما «در آخرین سفرم به ترکیه، پرچم کردستان عراق را در کاخ ریاست جمهوری ترکیه (بخاطر حضور من) به اهتزاز درآوردند».
مسعود بارزانی پیش از این در ۱۲ تیر ماه سال ۹۳، از پارلمان اقلیم کردستان خواسته بود تا زمینه برگزاری همه‌پرسی اعلام استقلال کردستان از عراق را فراهم کرده و زمان انجام آن را مشخص کند.
بارزانی پیشتر گفته بود که آرزوی «استقلال» با چالش‌هایی از جمله جنگ علیه گروه «حکومت اسلامی»، بحران‌های خاورمیانه و کاهش قیمت نفت روبرو است.
شبکه لبنانی المیادین به نقل از یک منبع روس گزارش داده بود که «یک مسئول برجسته کرد، به طور محرمانه مسئله همه پرسی استقلال اقلیم کردستان را با مقام‌های ترکیه و یکی از کشورهای عربی خلیج فارس به بحث گذاشته است».
این منبع افزود که «موافقت ترکیه و کشورهای خلیج فارس با برگزاری همه‌پرسی اقلیم کردستان مشروط به حمایت کردها از برپایی اقلیم سنی در عراق است».
دویچه‌وله
