کاک خالد عزیزی، دبیرکل حزب دموکرات کوردستان طی این مدت بە واشینگتون رفت و طی این سفر دیدارهایی با اهداف سیاسی مشخص با برخی مقامات آمریکایی داشتند. دیدار دبیرکل حزب دموکرات کوردستان از آمریکا توجە چند رسانەی بزرگ فارس و کوردی زبان را بسوی خود جلب کرد و ایشان در چند مصاحبە، سیاست و دیدگاەهای حزب دموکرات کوردستان در خصوص مسائل ایران و کوردستان را تشریح کردند. “کوردستان” بەمنظور تحلیل بیشتر این مسائل مصاحبەای با ایشان انجام دادە کە محور عمدەی آن در ذیل آمدە است:
دلیل دیدار شما از واشینگتون چیست؟
سالهاست ما خطاب بە جامعەی جهانی میگوییم، مسألەی ایران را تنها از بعد برنامەی اتمی جمهوری اسلامی نگاە نکنید، سفر کنونی بە واشینگتون نیز برای این است در دیدار از نهادهای دولتی، اطاق فکر و مراکز غیر دولتی بار دیگر تأکید کنیم کە مسألەی ایران معضل کشوری ٨٠-٩٠ میلیونی با رژیمی سیاسی نادموکراتیک است کە مردم را در راستای مصالح ئیدئولوژیک خود بە گروگان گرفتەاست. مشکل مردم فقدان دموکراسی و آزادیهای مدنی، نقض حقوق بشر و تعمیق بحرانهای اقتصادی و اجتماعی است کە همگی بەدلیل سیاستهای داخلی و خارجی رژیم جمهوری اسلامی ، گریبانگیر جامعە ایران شدەاست.
سفر بە واشینگتون و دیدارهایم برای این است بگویم اگر شما در مورد احیای برجام با رژیم ایران بە توافق برسید، مسألەی اصلی همچنان لاینحل باقی میماند. چراکە جمهوری اسلامی ایران همان رژیم غیر قابل تغییر گذشتە است و همچنان خطری جدی برای ثبات و امنیت منطقە و جهان است و نقش منفی و مخرب خود را ایفا میکند، لذا لازم است کشورهای تصمیمگیرندە در خوانش خود برای معادلات بە ریشە و اساس معضلات و بحرانها توجە کنند. این پیام را بە مسئولان دولت در کابینەی آقای بایدن، سازمانهای دولتی و غیر دولتی و اندیشکدەها در این کشور رساندیم و پیرامون اهمال و سهلانگاری و نوع نگاە آنان بە جمهوری اسلامی و عدم توجە بە فاکتور مردم و اعتراضات مردمی، از آنها انتقاد کردیم. دستاورد این دیپلماسی برای جنبش کورد و حزب دموکرات است و این بخشی از کار و وظیفەی ماست کە در پیوندهایمان با کشورهای تصمیمگیرندە در قبال ایران، بکوشیم بە آنها بگوییم نگرش و دیدگاەشان در قبال ایران را تغییر دهند. بر این امر نیز تأکید میکنیم تا جمهوری اسلامی بر سر کار باشد، نە خاورمیانە در ثبات و امنیت خواهد بود و نە در داخل ایران ثبات برقرار میگردد. دیپماسی ما در راستای این هدف است این اندیشە را در میان کشورهای بزرگ نسبت بە پروندە ایران ایجاد نماییم کە بیش از این اجازە ندهند این رژیم از برنامەهای هستەای و موشکی خود بسان کارت فشار استفادە کند. این هم راست است کە ما برغم تلاشهای مستمر خود نتوانستیم این دستاورد مهم را در روابط بینالمللی تأمین کنیم، دلیل آن هم بە پراکندگی و ضعف اپوزیسیون جمهوری اسلامی برمیگردد کە نتوانستەاست از اپوزیسیون بە آلترناتیو تبدیل گردد. تلاش حزب دموکرات کوردستان و دیپلماسی ما درراستا این هدف و تحقق آن قرار دارد.
تأثیر احتمال سازش قدرتهای جهانی با جمهوری اسلامی و احیای برجام بر اپوزیسیون کورد
مسألەی کورد و مبارزەی ما با جمهوری اسلامی پیرامون مطالبات و خواستهایمان قدمتش بە بسیار پیش از برجام و حتی پیش از بر روی کار آمدن این رژیم برمیگردد. هر چند مسألەی ما، مبارزەی ما و موقعیت جنبش کورد تابعی نیست از معادلات میان رژیم ایران و جامعەی جهانی و یا احیا یا مرگ برجام، لیکن با این اوصاف این موضوع برای ما حائز اهمیت است. ما بە تلاش و مبارزەی خود ادامە خواهیم داد و بە جامعەی جهانی میگوییم جمهوری اسلامی نەتنها قادر نیست شریک اقتصادی مناسب و عنصر سیاسی و امنیتی موثری برای ثبات و امنیت در منطقە باشد، بلکە برخلاف آن، این رژیم عامل اصلی این ناامنی و جنگ و آشوبگریهای منطقە است.
ارتباط گفتگو با جمهوری اسلامی بسان دامی برای موشکباران قرارگاە حزب
چنین نیست ما نسبت بە جوهرە و ماهیت جمهوری اسلامی تردید داشتە باشیم. ما در مرکز همکاری احزاب کوردستان ایران با میانجیگری یک سازمان نروژی چند مرحلەی اولیە برای گفتگو با جمهوری اسلامی را طی کردیم. ما زمانیکە مستقیمأ با نمایندگان جمهوری اسلامی مذاکرە داشتیم نیز هیچ شک و تردیدی نسبت بە ماهیت این رژیم نداشتیم. اما بر این باور نیستیم کە این موضوع سد راە گفتگو و مذاکرە باشد. ما هموارە خواستەایم از طریق گفتگو این پیام را بە مردم ایران بدهیم کە ملت کورد خواستار حل مسالمتآمیز حقوق خود است.ما جنگطلب نیستیم، بلکە قربانی سیاست جنگطلبانە و یورش جمهوری اسلامی بە کوردستان و سیاست سرکوب و ترور این رژیم هستیم. لذا معتقدم موشکباران قلعەی دموکرات و نشست کمیتەی مرکزی هیچ ارتباطی با نشستهای ما با جمهوری اسلامی نداشت. نگرش ما این است جمهوری اسلامی در سرکوب مردم کوردستان و در سیاستهایس برای بەزانو درآوردن جنبس کورد بە بنبست رسیدە و گمان میکند تنها راە همانا ادامەی سیاست میلیتاریزە کردن کوردستان و یورش نظامی است.
جنبەی دیگر این یورش (موشکباران قلعەی دموکرات) ارسال پیام ویژە برای آمریکا، عربستان و دیگر کشورهای منطقە بود، بە این خاطر کە ما توان دفاع در برابر حملات موشکی را نداشتیم، همچنین دارای سلاح مشابە برای پاسخ بە این حملە نبودیم، هدف قرار گرفتیم. لذا یورش موشکی جمهوری اسلامی بە قرارگاەهای حزب دموکرات همزمان چند هدف را در پی داشت.
نتیجەی تاکنونی مذاکرات با جمهوری اسلام ایران؟
همچنانکە گفتم پیش از آنکە در قالب مرکز همکاری احزاب کوردستان ایران با جمهوری اسلامی گفتگو داشتە باشیم، چند بار در اقلیم کوردستان با نمایندگان رژیم نشستهایی داشتیم. در نشستهای مرکز همکاری با جمهوری اسلامی با میانجیگری سازمان نروژی “نوریف” ما شروط خود برای این گفتگوها را بیان کردیم. شروط ما این بودند جمهوری اسلامی ایران قبول کند مسألەای بە نام مسألەی کورد در ایران وجود دارد، مسألەای کە جمهوری اسلامی میخواهد بە حل آن کمک کند و بدینمنظور با احزاب مرکز همکاری بە گفتگو پرداختەاست. آنها این شروط را نپذیرفتند، لذا نشستها هیچگاە بە مرحلەای نرسید کە بتوان نام مذاکرە بر آن نهاد.
البتە باید متذکر شوم ما از آغاز میدانستیم و هیچ شک و شبهەای در آن نبود کە جمهوری اسلامی بە این شروط گردن نمینهد، اما احزاب عضو در مرکز همکاری با سیاست صحیح خود نشان دادند کە نەتنها طرفدار جنگ و کشتار نیستند، بلکە قربانی سیاست خصومتآمیز جمهوری اسلامی هستند و همیشە ئامادەاند از طریق صلح، گفتگو و سازش، بە حل مسألەی کورد در ایران یاری رسانند.
شرایط اپوزیسیون کورد و اپوزیسیون سراسری جمهوری اسلامی، انتقاد از عدم اتحاد و پراکندگی نیروهای اپوزیسیون بجاست؛ این انتقاد را هم میتوان متوجە اپوزیسیون کورد کرد و هم اپوزیسیون سراسری کە اگر نتوانند خود را بسان آلترناتیو جمهوری اسلامی سازمان دهند، قادر نیستند نقش آنچنانی در آیندەی معادلات داخل ایران و مسألەی ایران در ابعاد منطقەای و جهانی داستە باشند. درست است من یکبار گفتم ما قادر بە آزاد کردن یک روستا نیستیم، این تعبیر من انتقاد تند و صریح نسبت بە تشتت و عدم اتحاد نیروهای سیاسی کوردستان بود و میتوانم اینک این انتقاد را بار دیگر و بەگونەای دیگر داشتەباشم و بگویم اگر متحد باشیم، اگر در صفوف متحد و در میدان عمل شریک ، دارای پروژەی مشترک و همپیمان یکدیگر باشیم، میتوانیم بسیاری از روستاها و شهرهای میهن را آزاد کنیم و باهم ادارە نماییم.
حزب دموکرات و مبارزەی مدنی
فلسفەی وجودی حزب دموکرات بە حقطلبی مدنی برمیگردد. ما هیچگاە دنبال جنگ نبودیم و این هم کە میبینیم امروز صدها سازمان و نهاد مدنی در عرصەهای گوناگون ادبی، زیستمحیطی، زبان و ادبیات و فرهنگ تشکیل شدەاند، بە نهادینە کردن این فرهنگ سیاسی در جامعەی کوردستان برمیگردد. در مقابل این حکومت سلطنتی و سپس جمهوری اسلامی است کە جنگ را بە ملت کورد تحمیل کردەاند و بە کوردستان لشکرکشی نمودند. اینک نیز جمهوری اسلامی ایران همچنان با دیدی امنیتی و نظامی بە کوردستان مینگرد و سیاست دشمنی و ویرانگرش نسبت بە محیط زیست و منابع طبیعی را آمیختەی این دیدگاە کردەاست. جمهوری اسلامی از سویی کوردستان را بە پادگان امنیتی تبدیل کردە و از سوی دیگر سیاستش در قبال مسألەی جنگلهای کوردستان و تاراج آب، معادن و منابع، ویرانگر و خصومتآمیز بودەاست. بە همین دلیل فعالان و نهادهای مدنی در کوردستان بطور مداوم بە مقابلە با این سیاستهای رژیم برخاستەاند و متأسفانە بسیاری از آنان بە دلیل این حقطلبیهای مشروع بازداشت شدە و میشوند و پروندەی امنیتی برایشان گشودە میشود و مجازات زندان بلندمدت بەآنان تحمیل میگردد. اما برغم هزینەهای زیاد فعالیت مدنی، مردم در کوردستان در این سنگر در مبارزەهویتطلبی و حقطلبانە راسخ و استوارند.
جایگاە سیاسی ایران در عراق و منطقە
بیش از چهار دهە است کە جمهوری اسلامی ایران بخش زیادی از درآمد و ثروت ملی کشور را برای دخالت در امور داخلی کشورهای همسایە و گسترش شیعەگری و ایجاد مشکلات، بحران و تشکیل میلشیا و گروەهای مسلح برای جنگ نیابتی هزینە کردەاست. نتیجەی این سیاست کە نام آن را “میدانی” گذاشتەاند، برای منطقە ناآرامی، و عدم ثبات و برای مردم در داخل کشور نیز، بیکاری، گرانی و انباشتەشدن بحرانهای اجتماعی بودەاست.
سیاستهای جمهوری اسلامی در منطقە موفقیتآمیز نبودە و همەی ما شاهدیم کە روزانە در سوریە، یمن، لبنان و همچنین عراق چە میگذرد. حتی در عراق تا انتخابات اخیر جمهوری اسلامی ایران حرف آخر را میزد، لیکن دیدیم کە نتایج انتخابات مطلوب جمهوری اسلامی نبود و این انتخابات بسان نماد ارادەی مردم عراق علامت سوأل جدی بر سیاستهای جمهوری اسلامی در این کشور نهاد. لذا بە احتمال زیاد جمهوری اسلامی در آیندە در عراق دچار مقاومت بیشتری خواهد شد و مردم این کشور روز بە روز بیشتر از جمهوری اسلامی فاصلە خواهند گرفت.