به دنبال برگزاری رفراندوم برای استقلال کردستان عراق و خواهان جدایی ملّت کرد از کشور عراق درتاریخ 3مهر 1396 مصادف با 25 سپتامبر 2017 در بیشتر شهرهای کردنشین ایران بعد از اعلام نتایج همه پرسی نیز ضمن ابراز خوشحالی از برگزاری رفراندوم با برپایی جشن و پایکوبی در خیابانها و سر دادن شعارهای حماسی و ملّی حمایت خود را اعلام کردند.
آری جواب قاطع و دندان شکن مردمانی بود که سالها زیر سلطهء ظلم وستم حاکمان کشور عراق و زیر پرچم این دولت بیشترین تحقیرها و ندامتها رابه جان خریدند .
موضع گیری کشورهای ایران و ترکیه و مخالفت با برگزاری رفراندوم کاملاً پیش بینی شده و قابل انتظار بود.
ترکیه علناً تمایل کردستان عراق به اجرای رفراندوم را یک اشتباه بزرگ توصیف کرد و حتی کردستان را تهدید به قطع روابط دیپلماتیک و اقتصادی کرد.
در این میان سیدعلی خامنه ای رهبر ایران با چند بخش کردن عراق مخالف و کردستان جنوبی را به بستن مرزهای هوایی و زمینیش با این خاک و بوم تهدید کرد.
سران حکومتی کشورهای ایران و عراق همزمان با برگزاری رفراندوم در کردستان شرقی با تهدیدات اقتصادی و بستن مرزها و رزمایش نظامی در نزدیکی مرز اقلیم حداکثر تلاش خود را برای لغو رفراندوم یا به تعویق انداختن آن کردند.
مخالفتها با همه پرسی تنها معطوف به همسایگان نبود و سران حکومت عراق بر غیرقانونی بودن همه پرسی و مغایرت آن با قانون اساسی عراق تاکید می ورزیدند و حیدر العبادی در ژوئیه 2017 در جلسه هفتگی هیئت دولت مجدداً بر تعامل نکردن دولت بغداد با استقلال کردستان تاکید کرد.
علیرغم مخالفتهای متعدد کشورهای پرنفوذ بر کردستان جنوبی، مسعود بارزانی رئیس اقلیم کردستان , انجام رفراندوم را حق مسلّم و قانونی مردم کردستان خواند و برهدف از برگزاری رفراندوم یعنی اعلام استقلال کردستان تاکید کرد .
ایشان همچنین در مقابل تهدیدات نظامی دولت بغداد متذکر شد که گلوله را در مقابل گلوله پاسخ خواهیم داد و در مقابل زور بغداد دست بسته نخواهیم نشست.
قاطعیت و راسخ بودن مسعود بارزانی بر اجرای رفراندوم و تاکید بر به موقع اجرایی شدن آن یکی از دلایل موفقیت و همبستگی ملّت کرد در روز برگزاری رفراندوم بود.
مردم چشم انتظار شهرهای کردستان شرقی بعد از اتمام ساعات مقّرر رای دادن و قبل از اعلام نتایج نهایی علی رغم وجود کثیرنیروهای سرکوبگر مستقر در شهرهای کردنشین کردستان شرقی , مردم با در دست داشتن پرچم کردستان و دادن شعارهای قاسملو قاسملو راهت ادامه دارد و فرخنده باد فرخنده باد , استقلال کردستان فرخنده باد و درود بر حزب دمکرات , درود بر حضرت پیشه وا قاضی محمد و با توزیع و پخش شیرینی , شادی خود را با مردم کردستان جنوبی تقسیم کردند.
شور ملّی غالب بر احساسات و عواطف در شهرهای مهمی همچون سنندج و مهاباد و بوکان حماسه آفرید و هیجان استقلال برای بخشی از کردستان در دل تمامی مردم آزادیخواه موج می زد.
هماهنگی های مردم در راستای ملّبس بودن به لباس کردی و سر دادن شعارهای حماسی و ملّی در دل تاریکی شب و در امتداد خیابانها و میادین اصلی شهرها سخن از بیداری و هوشیاری مردم است.
وجدان این ملّت تا رسیدن به استقلال همچنان بیدار خواهد ماند.
احساس مسئولیت مردم کردستان شرقی نسبت به رخدادهای دیگر بخشهای کردستان قابل تحسین و قابل تامل است , چرا که در ورای فشارها و محدودیتهای متداوم حکومت ایران همچنان بر خواست و اراده خویش برای کردستانی آزاد و مستقل در تلاشند و طالب تنفس در هوای آزادیند.
کردستان شرقی حقّ خود را تمام و کمال در ازای دیگر بخشهای کردستان به ویژه کردستان جنوبی ادا کرده و ما مردم کردستان شرقی ضمن تبریک مجدد به ملت ستم دیده کردستان جنوبی انتظار پشتیبانی و حمایت در راستای فعالیتهای آزادیخواهانه خود را داریم .