آنچه که در این مبحث بدان پرداخته می شود، بحثی در خصوص قراردادهای اجتماعی در درون حزب دموکرات است که همچون یکی از پرنسیپهای حزبی در سابقه ی مبارزاتی که دارد بدان پایبند و مقوله ای ساختاری و درون و برون ارگانیکی این حزب سیاسی است.
اگر نگاهی به تاریخ مبارزاتی جنبش کوردی که پرچم دار حقیقی آن حزب دموکرات در قرن بیست تا کنون داشته باشیم به وضوح می بینیم یکی از فاکتهای مهم خوشنام بودن این حزب تاریخی پایبندبودن به چندین متد اخلاقی تا به سیاسی و فرهنگی و… است.
حزب دموکرات کوردستان در بدو تاسیس با مقوله ای بنام دولتداری روبرو شد. شاید این تجربه ی هرچند کوتاه دولتداری مسببی برای اخلاقمداری در عرصه های مختلف را برای این حزب همچون میراثی بجای گذاشته باشد. فاکتور دیگر چنین رویکردی به پارادایمهای فکری رهبران این حزب بر می گردد که متد اخلاقمداری در بین رهبران این حزب از پیشوا تا به د.قاسملو و د.شرفکندی زبانزد خاص و عام است.
آنچه که در هر گروه یا حزبی در سراسر دنیا قابل اهمیت است، نوع سلوک و نحوه ی رفتار پیشاهنگان آن حزب و گروه مدنظر قرار می گیرد و میزان موفقیت تفکر و راهکار سیاسی راستگویی و پایبند بودن به اصول سازمانی آن گروه که همچون تئوری در دستور کار خود دارند وجه بلامنازع آن ساختار می باشد.
حالیه آنچه که بایسته ی درک بیشتری نسبت بدان باید صورت بپذیرد، متد اخلاقمداری در ساختار این حزب و تمسک بدان است.
همچنان که بر دوست و دشمن حزب دموکرات کوردستان پوشیده نیست که طی هفت دهه مبارزه ای دموکراتیک – ملی را دنبال و هزینه های سنگینی بابت چنین نگرشی اخلاقمدارانه پرداخت کرده است، الزامی برای تمامی دموکرات دوستان و حتی اعضاء این حزب همچون وظیفه ای سازمانی را به پیش می کشد.
در جریان شعارهای مبارزاتی این حزب پیروی از سیاستی مستقل و اراده ی حزبی در هر شرایطی عنوان و کماکان این خط مشی حزب دمکرات کوردستان همچون اصلی پایدار ستونهای این حزب را نگهداشته و میدارد. همچنان که چنین رویکردی سیاسی سرلوحه ی تمامی عملکردهای حزب دموکرات کوردستان قرار دارد از سویی الزامی دوجانبه هم سازمان در برابر اعضاء و هم اعضاء در برابر این سازمان را بوجود می آورد.
ساختار ارگانیک حزب دموکرات کوردستان پذیرنده ی نقش فرد و کاراکتر شخصیت اوست البته با متدی که فرد عضو در این حزب رابطه ای فکری و سیستماتیک را با این ساختار بوجود آورد.
جغرافیای موجودیت تفکری دموکراتیک – ملی که حزب دموکرات کوردستان در آن سر برآورد، دارای جغرافیای با ژنتیک فکری مستبد و حاکمان جامعه ی چنین جغرافیایی(دولت مرکزی) هم از چنین جامعه ای سر برآورده بودند.
پرسش اساسی باید در ذهن متبلور شود اینست که چرا مبارزات دموکراتیک این حزب به درازا کشید؟.
همچنانکه بیان شد جامعه تحت کنترل تفکری مستبد از سوی سیستمی دیکتاتور بایستی مراحل گذاری را طی نماید. هرچند این مراحل گذار به پارادایم و فرهنگ سیاسی و به نقد و چالش کشیدن روندی فکری باید رشد و به بلاغت خود برسد. اما ساختار بسته ی سیاسی و جامعه ای سنتی تحت اداره ی این سیستم سیاسی هراسان از هر گونه تغییر، موانعی را در راستای شکل گیری تفکری ملی – دموکراتیک را برای حزب دموکرات کوردستان ایجاد کرد.
کندی و هضم این تفکر به عوامل مختلفی بر میگردد که از اهم آن می توان به میزان آگاهی جامعه و از جانب دیگر تک خوانشی سیستم حاکمه فقط براساس حاکمیت خود و برنتابیدن نظر مخالف است. درچنین شرایطی مسلما بحث در خصوص طرز فکری دموکرات و پایه ریزی سیستم دموکراتیک نه تنها مشکل بلکه نیاز به خلق فضایی برای چنین گفتمانی را نیاز داشت. حزب دموکرات کوردستان در بدو تاسیس با تشکیل جمهوری نخستین گام را در راستای ایجاد چنین فضایی برداشت. اما همچنان که میدانیم این فرصت تاریخی بدلایلی که منقرض شد که بیشتر جنبه های معادلات متفقین در جریان جنگ جهانی دوم در مورد آن مورد بحث قرار گرفته است و به سایر جوانب عدم پایداری چنین سیستمی در کشوری که نظامی سلطنتی بر آن حاکم بود مورد توجه چندان قرار نگرفت. بعدی که باید بدان توجه شود ساختار این حزب و طرز تفکرش در روندی دموکراتیک – ملی، تفکری تازه که متاسفانه ساختار جامعه توانایی هضم آنرا نداشت.
قراردادهای اجتماعی معمولا از سوی گروهی برمبنای اصولی عرفی موردپسند وقبول تمامی اعضاء آن جمع بر سر آن توافق و به قانونی تئوری/ عملی تبدیل می شود.
حال با چنین مبدایی آنچه در حزب دموکرات موردنظر بوده و هست پایبندی بدین اصول از بعد نورم اجتماعی/جامعه ایی و بعددیگر مبارزاتی سیاسی است.
به بارنشستن و شکوفایی شخصیت در جهت رسیدن به نورمهای سیاسی / اجتماعی در این حزب تابع اصولی دگماتیک نبوده و نیست. دموکراسی که حزب دموکرات از آن دم میزند ابعاد وسیعی در خلق شخصیت سیاسی/ حزبی با کاراکتری اخلاقمدار در سایر عرصه های اجتماعی – فرهنگی را موجب می شود.
جغرافیای جامعه ای ما در کوردستان ایران اکنون تحت حاکمیت حزب دموکرات نیست یا اینکه حتی بطور آشکار بتواند در آن به فعالیت سیاسی خود به هر وجهی ادامه دهد. برای همین برخی ذهنیتهای افراد در جامعه که ماحصل سیاستگذاری حاکمیت کنونی بر کوردستان است خودبه خود از طریق عضوگیری حزب از آن جامعه وارد فضای مبارزاتی و فعالیت حزبی می گردد. در اینجا برخورد دو نوع طرز فکر حاکمیت بر جامعه ای کوردی و ارائه آلترناتیو رهایی این جامعه از دست سیستم حاکمیت کنونی از سوی حزب دموکرات کوردستان با هم روبرو می شوند. در کشاکش هضم دو ساختار سیاسی که حاکمیت مرکزی از نوع دیکتاتوری دینی با شالوده ی توتالیتاریستی و از سوی دیگر ارائه سیستم سوسیال دموکراتیک با رویکردی ملی/ کوردی از سوی حزب دموکرات کوردستان دچار چالش جدی می شود.
نحوه ی آموزش و پرورش فرد در جامعه از سوی سیستم حاکمیت از همان ابتدای رفتن به مدرسه تا شکل گیری شخصیتی بالغ در جامعه و تحت سیطره ی آن سیستم صرفاً در راستای کنترل حاکمیت سیاسی بر جامعه طرح ریزی و بدان پرداخته اند.
اما مشکلی که حزب دموکرات کوردستان با آن روبرو می شود جهت دهی شخصیت افرادی است که با عصیانی چه با متد مخالفت یا معترض بودن یا اینکه گذار از چنین طرز تفکری سیستم حاکمه به صفوف این حزب روی آورده اند. با ورود به چنین ساختاری که فارغ از هرگونه نگاهی ایدئولوژیکی است و تمرین کردن در راستای بارورشدن شخصیتی دموکراتیک از ویژگیهای بارز این حزب می باشد، می تواند مقدمه ای برای گشایش شخصیت فرد بسوی تفکری آزاد همراه با خرده فرهنگهای دیگر را در پی داشته باشد و بی جهت نیست برای فرد چالشهایی را بوجود خواهد آورد. تنها راه حل گذار از این چالش با ماندگاری در چارچوب این ساختار و مطالعات تئوری و حتی میدانی برای داشتن چنین شخصیتی دموکرات که فاقد چارچوبهای ایدئولوژیکی چپ یا راست حتی متافیزیکی(دینی) پیشنهاد می گردد.
حزب دموکرات کوردستان از ابتدای پای نهادن در عرصه ی فعالیت مبارزاتی با چندین مسئله ی حاد اجتماعی از مبارزات صنفی شامل: حقوق زنان، چگونکی مبارزات جوانان و رکن اصلی مبارزه داشتن مطبوعات و رسانه ای آزاد همراه با خواستی ملی / کوردی روبرو بوده و هست آنهم در برابر ذهنیت حاکمیتی که مبانیش براساس انکار کورد به هر شیوه ی ممکنی شکل گرفته است.
برای همین هیچ طیفی یا صنفی از جامعه نیست که مخاطب حزب دموکرات نباشد و این ساختار فکری دموکراتیک در امر ونهی یا خط قرمزی برای مبارزه و داشتن دیدگاه یا فعالیت سیاسی را ترسیم نکرده و متدی فراگیر برای رسیدن به هدف خود که همانا جامعه ای آزاد است را در ساختار خود گنجاند.
تمامی قراردادهای اجتماعی که موجبات اخلاق مداری در هر عرصه ای از سیاسی تا به فرهنگی و … با متدی به روز از نگرشهای این حزب و برای آن مبارزه می کند.
این قراردادها موجبات فرهنگی بنام فرهنگ حزب دموکرات را در پی داشته و حتی در بکارگیری واژه گان و ادبیات در نحوه ی سخن گفتن تا به نگارش و عملکرد سیاسی و فرهنگی تا به مدنی اجازه ای برای فحاشی یا هتک حرمت دیگران حتی مخالفان را نمیدهد.
