چهار نهاد مدنی و مدافع حقوق بشر، “مجموعه فعالان حقوق بشر در ایران”، “مرکز دموکراسی و حقوق بشر کردستان”، “کمپین فعالین بلوچ” و “سازمان فعالان حقوق بشر ترکمن صحرا” در گزارش مشترکی به بررسی عملکرد یکساله نیروهای نظامی و تلفات وارده به شهروندان به خصوص در نقاط مرزی کشور پرداختەاند.
بر اساس این گزارش دست کم ۳۰۰ شهروند در ۱۱ استان کشور بصورت مستقیم یا غیرمستقیم بواسطه عملکرد قوای نظامی دچار حادثه شدند. عمده این حادثه دیدگان و جان باختگان از کولبرهای مناطق مرزی کردستان و گازوئیل کش‌های منطقه بلوچستان در جنوب شرقی کشور و همینطور قربانیان مین بودەاند.
در بخشی از این گزارش با اشارە بە تبعیض سیستماتیک حقوق بشر در مناطق مرزی کە عمدتا در ارتباط با عملکرد نیروهای امنیتی، اطلاعاتی و قوای نظامی و بخصوص نقض قوانین به کارگیری سلاح تعریف می شوند آمدەاست: “بصورت ساده مناطق کردنشین غرب کشور و مناطق بلوچ نشین جنوب شرقی کشور شاهد کشتار سیستماتیک کولبران و گازوئیل‌کشان هستیم.
در کردستان پدیدەای زاییدەی عدم توسعه یافتگی اقتصادی تحت عنوان کولبری (کارگر یا باربر مرزی) شکل گرفته است و در منطقه جنوب سیستان و بلوچستان درست به همین دلیل پدیده گازوئیل کشی را شاهد هستیم. در منطقه نخست بیشترین تلفات شهروندان به دست نیروهای نظامی در موضوع کولبران دیده میشود و در منطقه دوم بیشتر تیراندازی های بی ضابطه به هر کس که ظن حمل کالا یا سوخت قاچاق به او می رود صورت گرفته است.
این گزارش همچنین به بررسی سایر گزارشات از جمله قربانیان مین و انفجار مهمات جنگی که آن هم در حوزه فعالیت نیروهای نظامی دسته بندی می شود می پردازد. طی سال ۲۰۱۸ حداقل ۱۴۲ گزارش در این حوزه منتشر شده است، بر اساس این گزارشات دست کم ۳۰۰ شهروند بر اساس عملکرد مستقیم یا غیرمستقیم قوای نظامی کشور دچار سانحه شدند. این تعداد فارغ از شهروندانی است که در پی حضور در اعتراضات در مواجه با نیروهای نظامی قرار گرفتند یا اساسا تعقیب قضایی در مورد آنها وجود داشته است.
