برگردان: ڕەوەز
خلق کرد در کردستان ایران طی یک سدەی اخیر برای نیل بە آزادی و حقوق ملی خود هموارە در میدان مبارزە بودەاست. در هفت دهەی گذشتە و متعاقب تأسیس حزب دمکرات کردستان و بر اساس برنامەای مشخص و مدون، پیکارگران کرد مجدانە در کوران مبارزە بودەاند و دمی از فعالیت در این راە بازنیستادەاند. تردیدی نیست تشکیل جمهوری کردستان یکی از افتخارات و دستاوردهای ارزشمند ملت کرد است؛ همچنین مشارکت فعال در اعتراضات سال‌های ٣١ و ٣٢، جنبش مسلحانەی سال‌های ٤٦ و ٤٧ خورشیدی و مقاومت در برابر دستگاە پلیس و سازمان اطلاعات و امنیت”ساواک” شاە، تنها چند نمونەای از مبارزات انقلابی پیکارگران دمکرات و آزادیخواهان کرد در راستای نیل بە آزادی و حقوق ملت کرد هستند. نتیجەی این برهە از پیکار ملت کرد همزمان بود با آغاز انقلاب تودەهای مردم ایران علیە حاکمیت وقت و سرنگونی رژیم پادشاهی و رهایی مردم کردستان از چنگ ستم این رژیم خودکامە.
چهل سال پیش و بدنبال سرنگونی حاکمیت سلطنتی، مردم ایران بطور عام و بویژە خلق کرد در کردستان ایران، کە در راستای کسب آزادی خود جانفشانی‌های بسیاری کردە بودند، امیدوار بودند کە ثمرەی مبارزەی چند دهەی خود را بەدست آورند و در سایەی آزادی و عدالت زندگی کنند. حزب دمکرات کردستان کە طی این سال‌ها ، مجدانە علیە رژیم شاهی مبارزە کردە و در این راە از هیچ فداکاری دریغ نورزیدە بود ، با مسرت بسیار بە استقبال پیروزی انقلاب رفت. حزب دمکرات خیلی زود اعلام کرد مردم کردستان برای کسب حقوق مشروع خود مبارزە کردە و معلوم شد رژیم شاە با تمامی امکانات سرکوب خود نتوانستە ملت کرد را مجبور نماید دست از خواست‌های خود بردارند. بنابراین بجاست رهبران انقلاب اینک پیام آشتی‌جویانەی مردم کردستان را بشنوند و همچنانکە وعدە دادەاند حقوق مردم کردستان را تضمین نمایند.
متأسفانە در نخستین واکنش بە پیام حزب دمکرات و مردم کردستان و در آغاز سال ٥٨ و تنها کمتر از سەماە از پیروزی انقلاب، با توطئەی مشترک آخوندهای تازە بە قدرت رسیدە و باقیماندە ارتش شاهنشاهی کە در کردستان تا آن هنگام فرماندهی نیروهای مسلح را در دست داشتند، از پادگان سنندج، شهر را مورد یورش توپخانە قرار دادند و با هلیکوپتر مردم آزادیخواە سنندج را غرق خون کردند و بدین سان برای مرعوب کردن مردم، نوروز خونین سنندج را خلق کردند. آنان بە این اکتفا نکردە و اینبار همین باندها و دستجات از ارومیە طرح برهم‌زدن متینگ حزب دمکرات و کشتار کردهای نقدە را ریختند و در اردیبهشت همان سال این طرح ننگین را عملی ساختند کە بە شهادت صدها تن از مردم بی‌دفاع و آوارە شدن هزاران تن از مردم کرد این شهر انجامید.
حیزب دمکرات کردستان کە درک درست و واقع‌بینانەای از آخوندهای تازە بە قدرت رسیدە داشت، خطر جنگ و یورش بە کردستان را احساس کردەبود؛ لذا ضمن اتخاذ تمهیدات لازم برای هرگونە مقابلە با توطئە علیە مردم کردستان، تمامی تلاش خود را بکار بست تا از طریق مذاکرە و صلح مسألەی کردستان حل و فصل گردد. اما تفکر جنگ‌طلبانەی خمینی و حلقە بگوشانش بە جایی رسید کە در ٢٨ مردادماە ٥٨ خمینی فرمان جهاد علیە مردم کردستان را صادر کرد و از شهر پاوە یورش خود را آغاز کردند کە بە جنگ سە ماهە معروف شد و در این سە ماە پس از شکست مفتضحانەی یکی پس از دیگری حملات نیروهای جمهوری اسلامی و تلفات بسیار، در ٢٦ آبانماە و بە دنبال پیام خمینی برای توقف جنگ و پاسخ مثبت حزب دمکرات، بە این دور از جنگ خاتمە دادەشد. حزب دمکرات کردستان همزمان با آتش بس بار دیگر بر سر راە حل مسالمت‌آمیز و گفتگو برای نیل بە حقوق مردم کردستان تأکید نهاد.
بدین سان رفت و آمد نمایندگان دولت بە کردستان و دیدار با هیأت نمایندگی مردم کردستان آغاز گشت. ابتدا طرحی ٢٦ مادەای تدوین شد کە بعدأ در ادامەی دیدارها با هیأت دولت بە بحث و بررسی گذاشتە شد. متأسفانە هماوا نبودن طرف‌های دیگر حاضر در هیأت نمایندگی خلق کرد با حزب دمکرات و تفاوت دیدگاە در چگونگی تعامل و گفتگو با هیأت دولت، بە حکام تهران این بهانە را داد تا از روند گفتگوها پا پس بکشند. حزب دمکرات کردستان همیشە مسئولانە بە شرایط نگریستە و نیک می‌دانست جمهوری اسلامی بە دنبال دستاویز و بهانەای است جهت آغاز یورش بە کردستان. با این وصف کتمان نکرد کە هر روز جنگ دیرتر آغاز گردد بە سود مردم کردستان است. لذا برای آنکە هم مجال و فرصت گفتگوها از دست نرود و هم زمان کافی برای آمادەسازی همجانبە جهت مقابلە با جنگ‌افروزان حاکم وجود داشتە باشد، پس از انتخاب بنی‌صدر بە ریاست جمهوری، در دیدار هیأت حزب با وی، بر پایەی توافق طرفین، طرح شش مادەای برای گفتگو آمادە گردید. باید متذکر شد همان اندازە کە از سوی سایر سازمان‌ها و احزاب سیاست‌های حزب دمکرات سازشکارانە و فرصت‌طلبانە قلمداد می‌شد بیش از آن مردم کردستان کە خواستار تأمین خواست‌های خود از طریق صلح‌آمیز بودند، بە حزب دمکرات اعتماد داشتند و از آن حمایت می‌کردند.
با کمال تأسف همچنانکە انتظار می‌رفت، تفکر ارتجاع حاکم بر جمهوری اسلامی، بدین خاطر کە اساسأ بە آزادی و حقوق مردم اعتقادی نداشتند، سردمداران رژیم راە تداوم جنگ در کردستان را برگزیدند. جنگی کە بر اساس آمارهای اولیە، بیش از دویست هزار نیروی مسلح رژیم در آن کشتە، زخمی شدە و یا بە اسارت درآمدند. آنان شهرها و روستاهای کردستان را با انواع سلاح‌های سنگین از زمین و هوا هدف قرار دادند. چهار دهە از سیاست سرکوب خلق کرد می‌گذرد و سردمداران رژیم هنوز هم نتوانستەاند در میان تودەهای مردم کردستان پایگاهی برای خود ایجاد کنند و تا کنون نیز میلیتاریزە کردن و گسترش فضای امنیتی، سایە شوم خود را بر کردستان کشیدەاست. حزب دمکرات کردستان علاوە بر آنکە مجدانە و با قاطعیت بە دفاع از کرامت، شأن و منزلت مردم کردستان برخاستە و در مقابلە با یورش جنایتکارانەی رژیم از هیچ فداکاری دریغ نورزیدە و در راستای تحقق اهداف و آرمان‌های ملت کرد هموارە در میدان مبارزە بودەاست، همیشە نیز بسان پرنسیب بە دیالوگ و راە حل مسالمت‌آمیز نگریستەاست. حزب دمکرات همزمان با پیکار مستمر برای سرنگونی رژیمی کە ظرفیت و توان تأمین خواست‌های مشروع مردم را ندارد، کتمان نکردە کە هر زمان مجال گفتگویی اصولی و منطقی با حاکمیت فراهم آید، بسان یکی از انواع شیوەهای مبارزە بدان می‌نگرد و بە منظور دور کردن مخاطراتی کە از قبل حاکمیت مردم کردستان را تهدید می‌کند و همچنین تلاش در جهت نیل بە اهداف و آرمان‌های دیرنیە و والای خلق کرد از این شیوە نیز سود می‌جوید.
