در سه ماهه نخست سال ۹۴ بیش از ۳۲هزار و ۹۸۱ واقعه طلاق در کشور به ثبت رسیده که نسبت به مدت مشابه سال قبل ۵. ۱۷ درصد افزایش داشته است.
کارشناسان اجتماعی میگویند تنها آمار طلاق نیست که تغییر کرده، ترکیب سنی طلاق هم عوض شده است، در یک دهه اخیر یعنی از سال ۸۳ تا ۹۳ بیشترین ترکیب طلاق ثبتشده مربوط به ترکیب سنی مردان ۲۵ تا ۲۹ سال با زنان ۲۰ تا ۲۴ سال بوده است. یعنی در ۱۰ سال اخیر، مردان و زنان این گروه سنی بیشتر از مردان و زنان سایر گروههای سنی از یکدیگر جدا شدهاند. سالی ۸۰۰ هزار ازدواج در ایران انجام میشود که ۱۶۰هزار مورد از این ازدواجها به طلاق میانجامد. گفته میشود که حدود ۶۰ درصد از زنانی که جدا میشوند، زیر ۳۰ سال سن دارند.
کارشناسان اجتماعی معتقدند که سالهاست دیگر طلاق گرفتن در جامعهی ایران به اندازه قبل قبح ندارد و زنان ایرانی دیگر تنها نقش خود را مادری و همسری نمیبینند. آنها بر این باورند این نقشها وقتی از نظر اقتصادی دستاوردی ندارد و اجتماع هم قدر و منزلتی برای آن قائل نیست، پس چرا باید برای آن سوخت و ساخت؟
دادههای یک پژوهش اجتماحی میگوید تحصیلات بیشتر، اشتغال و داشتن شبکه حمایت اجتماعی در میان دوستان، باعث شده که زنان به خصوص در شهرهای بزرگ و در میان طبقه متوسط اعتماد به نفس بیشتری برای زندگی مستقل و انتخاب گزینه طلاق داشته باشند. آنها فکر میکنند که طلاق پایان راه نیست. اما این تنها زنان نیستند که عوض شدهاند. مردان نیز دیگر به اندازه قبل برای طلاق سخت نمیگیرند. بالا رفتن تحصیلات و رشد آگاهی اجتماعی مردان نیز باعث شده که توقع آنها از ازدواج و رابطه بالاتر برود. آنها هم بیش از آنکه مانند گذشته تنها به داشتن همسری برای تامین نیازهای روزمره جنسی و انجام کار خانگی اکتفا کنند، به دنبال همفکری و همراهی بیشتر با همسر خود هستند و نامناسب بودن نوع تعامل، آنها را به جدایی سوق میدهد و از این لحاظ نسبت به نسلهای قبلی خود بیشتر به خود و همسرانشان حق خروج از رابطه را میدهند.
این پژوهش میگوید آگاهی جنسی یکی دیگر از دلایلی است که در جامعه امروز ایران میتوان ردپای آن را در بالارفتن آمار طلاق گرفت. بنابر آمرهایی که از پروندههای قضایی مربوط به طلاق در ایران منتشر میشود مشخص شده که بسیاری از زوجها هرچند به بهانههای دیگر طلاق میگیرند اما مشکل اصلیشان مسائل جنسی است. اگر در گذشته زوجهای بسیاری به رغم خلاهای جنسی در رابطه باقی میماندند، امروز مسائل جنسی به شکلهای مختلف باعث جدایی میشود: یا همسران به دنبال تامین نیاز اصلی خود میروند و خود را سرکوب نمیکنند، یا به سمت تامین نیاز خود در خارج از رابطه میروند که باعث جدایی میشود یا مشکلات دیگر را بهانه جدایی قرار میدهند.
کارشناسان اجتماعی می گویند اما همزمان عوامل اجتماعی دیگری هم در اجتماع در حال رشدند، مشکلات اقتصادی، اعتیاد و شکاف طبقاتی. هرچند حکومت ایران مدام بر ترویج ازدواج تبلیغ میکند و از افزایش طلاق نگران است، اما در تحلیلهای رسمی کمتر از مشکلاتی صحبت میشود که ریشه در مسائل اقتصادی و سیاسی دارند؛ مسائلی مثل بیکاری و خشونت همچنان باعث طلاق میشوند.