حزب دمکرات و تفویض اختیارات مدیریتی به شوراها

برگردان: آزاد کریمی

حزب دمکرات کردستان از همان روز تأسیس به حکومت مردم معتقد و همواره این خواسته را مدنظر داشته که باید آنها خود عهده‌دار اداره‌ی امور کشور خویش باشند. این باور در خلال ٧٠ سال گذشته در شعار و عملکرد حزب دمکرات کردستان متبلور بودەاست.

حزب دمکرات کردستان پس از برپایی و تلاش برای پیشرفت جامعه‌ی کردستان و زمینه‌سازی برای اعلام جمهوری کردستان در روز ٢ بهمن ١٣٢٤ خورشیدی، مشروعیت خود برای تشکیل حکومت و اداره‌ی امور سیاسی مردم کردستان در آینده را از حضور جمعیت بالغ بر بیست‌هزار نفری حاضر در گردهمایی عمومی در شهر مهاباد می‌گیرد و متقابلا مردم توقعات و انتظارات خود از حزب دمکرات کردستان را در شش ماده مطرح می‌سازند و به کمیته‌ی مرکزی حزب دمکرات کردستان ارائه می‌کنند و به این مفتخرند که حزب دمکرات به این تقاضاها جامه‌ی عمل بپوشاند. آنچه در این مقاله مورد نظر است ماده‌ی 2ی این بیانیه‌ است که از برپایی” مجلس شورا” سخن می‌گوید و خواستار این است برای این منظور تمهیدات انتخاباتی لازم در سطوح گوناگون جامعه لحاظ و پیشبینی گردد. اما متأسفانه عمر جمهوری آنقدر کوتاه بود که مجال فراهم کردن زمینه‌‌های لازم برای برپایی این انتخابات به دست نیامد.

پس از فروپاشی جمهوری، حزب دمکرات پا به مرحله‌ی جدیدی از مبارزه‌ی آزادیخواهانه‌ی خود گذارد. ولی هرگز از مبانی اعتقادی و اصولی خود صرفنظر نکرد و همیشه و همگام با تلاش در راستای آزادی، برای تحقق این آرزوی دیرینه‌ی خود کوشیده است و هنگامی که در سال ١٣٥٧ خورشیدی در پی انهدام نظام شاهنشاهی در ایران، حزب دمکرات کردستان توانست فعالیت‌ علنی خود را در سطح جامعه از سرگیرد، عده‌ی کثیری از مردم به حزب روی آوردند چراکه آنها به این باور پایبند بودند که حزب دمکرات آینه‌ی تمام نمای سیاسی جمهوری کردستان(١٣٢٤ خورشیدی) می‌باشد وانتظار داشتند که حزب برای اداره‌ی کردستان، گزینه‌ی بی ‌بدیل سلطه و حاکمیت در کردستان باشد. از این روست که برای رفع مشکلات و گرفتاری‌های روزمره‌ی خود از قبیل مسائل اقتصادی و اجتماعی به پایگاه‌ها و دفاتر نمایندگی حزب روی می‌آورند که در درازمدت سبب مشغول شدن بخش عمده‌ای از نیرو و توانایی کادرها وپیشمرگان و فعالان حزب برای حل معضلات و نارسایی‌های زندگی مردم گردید. این موضوع در گزارش تقدیمی کمیته‌ی مرکزی حزب به کنگره‌ی چهارم حزب دمکرات کردستان درسال ١٣٥٧ به روشنی منعکس شده است و مضافا آن را گرفتاری چشمگیری برای حزب عنوان می‌کند و برای رفع این مشکل و اهتمام و توجه به این موضوع، از ضرورت ایجاد و تأسیس شوراها سخن به میان می‌آورد واستدلال می کند:

بعد از پیروزی انقلاب سال ١٣٥٧ اکثریت مردم بویژه روستانشینان برای رفع و رجوع مشکلات و گرفتاری‌های خود به ارگانها و مؤسسات وابسته به حزب دمکرات کردستان روی آوردند که این خود گواه و دلیل باورمندی ژرف مردم می‌باشد، از دیگر سو – اما- باید به جنبه‌های منفی آن برای تشکیلات حزب ما نیز ادغان کرد که آنها را به نوعی به سازمانهای دولتی مبدل ساخت و نهایتا ارگانهای حزبی ما قادر به حل تمامی گرفتاری‌های مردم نیستند چرا که امکانات لازم در اختیار حزب نیست، از سوی دیگر در پیشبرد وظایف محوله خواستار این هستند که برای از میان بردن این معضل، کارهای روزانه و امور اقتصادی مردم به ” شورا”ها محول گردد به همین دلیل اقدام به برپایی شورا در روستاها و شهرهای کردستان ضروری و یکی از وظایف سیاسی مهم ما می‌باشد….

متأسفانه در نتیجەی جنگ تحمیلی جمهوری‌اسلامی علیە مردم کردستان فرصت لازم در جهت برگزاری انتخابات دمکراتیک برای تعیین نمایندگان منتخب در شوراهای پیشبینی شده‌ی حزب دمکرات کردستان به منظور اداره‌ی امور سیاسی و اداری کردستان ایران از بین رفت. با این اوصاف حزب دمکرات دست روی دست نگذاشت و در نشست کمیته‌ی مرکزی مورخه‌ی ١٣/ ٤/ ١٣٦٠ پیشنهاد شد تا اواخر پاییز ١٣٦٠ در تمامی شهرها و روستاها و مناطق آزاد شده‌ی کردستان ایران، شوراهای مردمی انتخاب شوند و برای این منظور طرحی پیشنهادی با عنوان ” طرح شوراها” را به تصویب رساند که در مقدمه‌ی این طرح به ضرورت وجودی شوراها اشاره کرده و می‌نویسد: در شرایط کنونی که تمامی حقوق حقه و طبیعی مردم کردستان ازسوی حکومت ارتجاعی غصب و پایمال گردیده است و جدای از تحمیل کردن جنگ خانمانسوز و ویرانگر بر مردم کردستان، تحریم اقتصادی، به تعطیلی کشاندن ادارات و مؤسسات و حتی درمانگاه‌ها، بیمارستانها و مراکز آموزشی، امکانات زندگی عادی را از مردم ما سلب نموده است، لازم و ضروری است برای اداره‌ی امور داخلی و اجتماعی از راه تأسیس شوراهای مردمی عملا مردم کردستان مقدرات خود را در دست بگیرند و بار دیگر برای خلق‌های ایران و جهان روشن می‌سازد که آزادیخواه، مترقی و انقلابی است ومی‌تواند در تاریکترین روزگاران نیز تمامی موانع و گرفتاری ها را ازمیان برداشته و امور خود را به پیش برد.

طرح شوراها از یک مقدمه و هفت بخش و بیست و دو ماده تشکیل شده که درباره‌ی مسائل و مفاهیم کلی، شرایط انتخابات و منتخبین، مراتب صلاحیت‌ها و وظایف شوراها و امکانات اجرایی شوراها مطالبی راعنوان می‌کند.

بعد از تصویب این طرح از سوی کمیته مرکزی حزب دمکرات در اغلب روستاها و مناطق آزاد شده‌ی تحت کنترل پیشمرگان، انتخابات یادشده انجام گرفت و شوراهای یادشده عملا امور اجتماعی و اقتصادی را در دست گرفتند و تا هنگامی که یک نیروی اختصاصی برای امور اجرایی شوراها تشکیل شده و در اختیار آنها قرار بگیرد، برای امور اجرایی نیروی پیشمرگ حزب دمکرات به آنها یاری‌ رساند.

در تبصره‌ی ماده‌ی ٢٢، بخش هفتم آمده است: تا زمان ایجاد این نیرو، پیشمرگان حزب دمکرات کردستان ایران به درخواست شوراها وظایف مربوطه را به انجام می‌رسانند.

اما با گسترش دامنه‌ی حملات پی درپی نظامیان جمهوری‌اسلامی امکان آرامش و امنیت کردستان از بین رفت و حزب دمکرات و نیروی پیشمرگ تاکتیک جنگ را تغییر داده و به مبارزه‌ی پارتیزانی مبادرت کردند، با این ‌حال شوراها کارایی خود را از دست ندادند، در گزارش تقدیمی کمیته‌ی مرکزی به کنگره‌ی ششم که حاکی از اهمیت شوراها و لزوم پشتیبانی از سوی نیروهای پیشمرگ آمدەاست:

در مناطق آزاد شده، شوراها کماکان به خدمات اجتماعی محوله ادامه می‌دهند، در اغلب روستاهای نیمه آزاد و حتی در برخی آبادی‌های اشغالی هم، نمایندگان منتخب مردم در شوراهای مذکور همچنان به اجرای وظایف محول شده به آنها می‌پردازند و پشتیبانی و تقویت شوراهای منتخب بی‌تردید بخشی از الزامات مهم حزب دمکرات و پیشمرگ است. چراکه شوراها موانع جدی بر سر راه حاکمیت جمهوری‌اسلامی ایجاد نموده و همچون یک پایگاه برای حزب ما به شمار می‌آیند که حزب می‌تواند به آنها تکیه نماید….

بی‌شک اگر جنگ تحمیلی و دیکتاتوری و سرکوبگری جمهوی اسلامی فرصت ایجاد شده‌ برای حزب دمکرات را از بین نمی‌برد، این حزب همچنانکه عملا اثبات کرده بود که به عقاید خود متکی بوده و سیستم اداری مملکت را ازطریق شوراها به پیش می‌برد، این موضوع را به عمل انجام شده مبدل می‌ساخت. بی‌تردید اعتقاد به حکومت مردم و وضع قانون و ارائه‌ی طرح‌های پیشنهادی و انتخابات شوراها دستآورد مهمی در تاریخ ٧٠ ساله‌ی حزب دمکرات کردستان به شمار می‌آید.