برگردان : سارم
جناح چپ از سال ١٣٦٨ و در پی مرگ خمینی، پس از بە دست گرفتن هر دو قوە اجرایی و قانونگذاری از سوی جناح راست، نوعی تغییر در گفتمان خود ایجاد کرد و از سال ١٣٧٦ خود را تحت عنوان رفرم طلب فرمولە و تعریف نمود. تا حال حاضر رفرم طلبان چند مرحلە را پشت سر گذاردەاند کە با اشارەای کوتاە بە دو مرحلەی دولت اصلاحات و وضعیت رفرم‌طلبان در دوران هشت سالە دولتهای احمدی‌نژاد، بە اوضاع فعلی آنها می‌پردازم؛ اینکە خود را چگونە بازتعریف می‌نمایند، چە انتظاراتی از حاکمیت دارند، خواستهای خود را در چە سطحی فرمول‌بندی می‌کنند، فضای سیاسی فعلی ایران چە تأثیراتی بر فعالیت آنها دارد و چگونە بە استقبال انتخابات اسفند ماە خواهندرفت.
بدلیل مشکلات ساختاری و مانع تراشی‌های کانون اصلی قدرت و خامی و بی‌تجربگی و بی‌برنامگی، رفرم‌طلبان نتوانستند در دوران اصلاحات توسعە سیاسی را تحقق بخشند و گشایش سیاسی و فرهنگی نسبی ایجاد شدە را قانونمند نمایند تا بعد ازآنان بسادگی عقیم نگردد.
در پی بر سرکار آمدن احمدی‌نژاد در سال ١٣٨٤ فضای سیاسی ایران بە سوی بستەشدن ــ بیشترــ می‌رود و امکان فعالیت سیاسی رفرم طلبان کاهش می‌یابد؛ تا اینکە پس از انتخابات ریاست جمهوری ١٣٨٨ بە یک سوژە امنیتی بدل می‌گردد و بشدت بە حاشیە راندە می‌شود. با برسر کارآمدن روحانی، فرصت فعالیت آنها تا حدودی فراهم می‌گردد. دراین مرحلە است کە رفرم طلبان قصد دارند با توجە بە واقعیت فضای سیاسی ایران و توان جریان مقابل، خود را باز تعریف نمودە و سطح خواستهای خود را طبق این فضا مشخص نمایند. در این خصوص باید این نکات را متذکر شد:
١) جریان اصلاح طلب، یک جریان متنوع است. این جریان در مورد جامعە و سیاست از دیدگاە روشن و منسجمی برخوردار نیست. جناح رفرم طلب طیفی است کە در میان آن، فاصلە معناداری در خصوص نگرش و تعریف مقولەی رفرم طلبی مشاهدە می‌شود. این جریان بیش از٢٠ حزب و سازمان سیاسی و چند حزب سلب فعالیت شدە را دربرمی‌گیرند. بدلیل بستە بودن فضای سیاسی ایران، آن بخش از رفرم طلبان مجال فعالیت و فرصت عرض‌اندام دارند کە میانەرو بودە و با توجە بە فضای حاضر خود را تعریف می‌کنند.
٢) در غیبت احزاب “مشارکت” و “مجاهدین انقلاب اسلامی” و بدلیل جدیدالتأسیس بودن حزب “اتحاد ملی ایران” و “ندای ایرانیان” ،حزب “کارگزاران سازندگی” از تأثیر فراوانی در درون جریان اصلاح طلب برخوردار است. حزبی کە در دوران اصلاحات در میان دو جریان رفرم طلب و محافظەکار جای می‌گرفت. حزبی کە دارای آبشخور رفرم طلبی نیست و بیشتر در چارچوب راست مدرن جای می‌گیرد.
٣) از دیدگاە فعالان رفرم طلب، آنها در گذشتە اشتباهات و تندرویهایی داشتەاند. بدلیل رقابتهای درون گروهی در سال ٨٤، ضربە بزرگی بر توسعە ایران در تمامی زمینەها وارد آوردند. در ایجاد فضای بستە پس از انتخابات ٨٨ نیز بی تقصیر نبودند. مجلس نهم تنها مجلسی است کە رفرم طلبان عضو آن توانستەاند یک فراکسیون تشکیل دهند و این امر نشانگر آنستکە تا چە اندازە مرتکب اشتباە شدەاند. بە گفتە خود آنها با آسیب‌شناسی و بازنگری گذشتە، خود را باز تعریف کردە و اعتمادسازی می‌کنند، از طریق تعامل و مشکلات با نهادهایی چون شورای نگهبان، در راستای زدودن سٶتفاهم‌ها خواهند کوشید و در راستای رد شدن از فیلتر شورای نگهبان تلاش خواهندکرد. با این استدلال کە سطح خواستهای خود را بسیار کاهش دادە و بە گفتە خودشان، خویش را “رئالیزە” کردەاند.
٤) دیدگاە حاکم آنستکە آنها نمی‌خواهند سونامی کاندیداتوری براە اندازند و اگر افرادی می‌دانند کە حتما رد صلاحیت می‌شوند، از کاندیداتوری پرهیز نمایند. این امر نیز چنین توجیە می‌گردد کە نمی‌خواهند هزینەی رد صلاحیت‌ها را برای شورای نگهبان افزایش دهند و از این مسألە نیز همچون ابزار فشاری علیە شورای نگهبان استفادە نمایند. بعنوان نمونە محسن رهامی، مسئول کمیتە انتخابات شورای هماهنگی رفرم طلبان می‌گوید کە تعامل با شورای نگهبان را ادامە می‌دهیم. شورای نگهبان نگران آنستکە افراد تندرو وارد مجلس شوند. ما قصد داریم نگرانی‌ها را رفع کنیم، زیرا می‌خواهیم از افراد میانەرو بهرە بگیریم.
رفرم طلبان بیش از آنکە بر هویت رفرم طلبی تأکید نمایند، در فکر آنند کە چگونە بە داخل سیستم بازگردند و حتی برای آنکە اصولگرایان و مرکز اصلی قدرت، دچار وحشت نشود، عمدتا از تکرار مدل مجلس پنجم سخن بە میان می‌آورند، مجلسی کە در آن رفرم طلبان اقلیت نیرومندی بودند. رویهمرفتە همانگونە کە بە نظر می‌رسد آنها قصد دارند بە شیوەای فابیانیستی بە درون سیستم بازگردنند و سقف خواستهای خود را آنقدر بالا نگیرند کە از سوی مرکز ثقل قدرت درجمهوری اسلامی بە سادگی بە عنوان ساختارشکن توصیف گردنند. رویکردی کە از سوی مخالفان رادیکال جمهوری اسلامی بەعنوان کنسرواتیو شدن رفرم طلبان تحلیل می‌گردد.
درشماره‌ی٦٦٥ روزنامه «کوردستان» منتشر شده است
