در حالیکه بخش وسیعی از کشور در اثر هجوم ریزگرد و گرد و غبار به نفس‌نفس افتاده و خشکسالی این مناطق را فراگرفته، حالا که دشت‌ها سوخته‌‌اند و تالاب‌ها و رودها نابود شده، تازه صحبت از سند «مقابله با گرد و غبار» به میان آمده است.
مسئولان سازمان محیط زیست می‌گویند اجرای برنامه‌های مقابله با گرد و غبار شاید تا دو دهه به طول بیانجامد.
منتقدان این سند می‌گویند بیش از این هم نباید انتظار داشت. وقتی دولت موسوم به «تدبیر و امید» تنها برای تعیین نقاط تولید گرد وغبار و ریزگرد در چهار استان خوزستان، سیستان و بلوچستان، ایلام و قم بیش از «دوسال» وقت صرف کرده است، برای اجرای برنامه‌های مقابله‌ای نیز 20 سال زمان می‌خواهد.
ضیاءالدین شعاعی درباره پدیده گرد وغبار در استان خوزستان گفت: تنها در استان خوزستان بیش از ۴۰۰ هزار هکتار زمین بایر و عملاً خشک وجود دارد که خود یکی از عوامل اساسی در طوفان گرد و غبار است.
این در حالی است که همین مقام مسئول پیش از این انتشار سند ملی اعلام کرده بود که ۹۵ درصد از گرد و غبار موجود در ایران از کشورهای دیگر از جمله کشورهای شمال آفریقا، عراق و سوریه نشأت می‌گیرد.
تحقیقات اقلیمی نشان می‌دهد. تنها بخش کوچک و حدود ۳۰ درصد از گرد و غبار موجود در ایران از کشورهای دیگر ناشی می‌شود. در واقع عوامل داخلی متعددی از قبیل نابودی تالاب‌ها، خشک شدن دشت‌ها، سدسازی‌های گسترده، از بین رفتن زمین‌های کشاورزی و استمرار خشکسالی، به همراه کاهش بارندگی و رطوبت خاک، مدت‌هاست بخش‌هایی از ایران را دچار بحران ناشی از گرد و غبار کرده است.
گفتنی است حدود پانزده سال است که مناطق مختلفی از جنوب و غرب ایران با معضل گرد و غبار دست و پنجه نرم می‌کنند. سال گذشته در زمانی که هوای ایلام و کرمانشاه به وضع هشدار رسید، هنگامی که مردم سیستان و بلوچستان با «مرگ خاموش» مواجه بودند، یعنی درست در زمان اوج گردوغبار، فراکسیون محیط زیست مجلس اعلام کرد، نمایندگان مجلس به دلیل مسائل سیاسی و جناحی اعتبارات مقابله با ریزگردها و گرد و غبار را از بودجه سال ۱۳۹۴ حذف کردند. از سوی دیگر مجلس نیز در مقابل سازمان حفاظت محیط زیست را به کم‌کاری متهم کرد و تشکیل سازمانی ملی برای مهار گرد و غبار را از دولت خواستار شد. حتی فشار نهادهای حقوق بشر به سازمان ملل برای اخطار دادن به دولت ایران نیز کاری از پیش نبرد.
