هر چند تاکنون تعریفی واضح و جامعی در خصوص دو مفهوم “تروریسم دولتی” و “تروریسم بین المللی” ارائە نشدە است. اما هر وقت در مورد جمهوری اسلامی و پدیدەی “ترور” سخن بە میان میآید، بدون تردید بحث پیرامون این دو مفهوم مطرح میشود. بە معنای دیگر میتوان گفت تفسیر دو مفهوم “تروریسم دولتی” و “تروریسم بین المللی” و تحلیل پدیدەی تروریسم بە کلی، بدون نام بردن از رژیم کنونی ایران بەعنوان رژیمی تروریست و حامی تروریسم بی معناست.
این دو مفهوم پیش از روی کار آمدن جمهوری اسلامی نیز مطرح بودە و در علم سیاست و جامعە شناسی بە تعریف آن پرداختە شدە است. اما میتوان ادعا کرد، کە پس از روی کار آمدن جمهوری اسلامی، “تروریسم دولتی” و “تروریسم بین المللی” و بەعنوان دو اصطلاح در حوزەی “تروریسم” بیش از هر زمان دیگر در مورد آن بحث شدە و نام جمهوری اسلامی ایران طی چهار دهەی اخیر عجین این دو مفهوم بودە است.
با توجە بە اصول شش گانەی تروریسم کە در جامعەشناسی بر آن اجماع نظر شدە است (تکرار مجدد، انگیزە، اهداف، آمران، عاملان و پیامد) میتوان با زبانی سادە هر دو مفهوم را بە این شیوە توصیف کرد.
تروریسم دولتی: مجموعە عملکرد تروریستی است کە دارای هدف سیاسی برای ایجاد رعب و وحشت و حذف از سوی نهادی دولتی و بە فرمان اشخاص زمامدار صورت میگیرد.
تروریسم بین المللی: مجموعە رفتار تروریستی است کە با هدفی سیاسی و بەمنظور ایجاد رعب و وحشت و حدف و نابودی از سوی نهادی دولتی و بە فرمان مقامات حکومتی در خارج از کشور علیە مخالفش و منافع دولتش انجام میشود.
در تعریف هر دو مفهوم رژیم جمهوری اسلامی ایران نە تنها در چند اقدام تروریستی بلکە در دهها اقدام تروریستی اثبات شدە بەعنوان تصمیمگیرندە و مسئول، نامش در تاریخ پدیدەی ترور و تروریسم ثبت شدە است.
در ارتباط با تروریسم دولتی، رژیم جمهوری اسلامی در سطح بالاترین نهادهای تصمیمگیری بە عنوان ارگان دولتی و حکومتی نامش در چندین پروندە ویژەی ترور ثبت شدە است. در بیشتر این پروندەها نام مقامات عالیرتبەی جمهوری اسلامی بەعنوان تصمیمگیرندە طرح ترور ثبت شدە است. بە دیگر معنا هر دو نهاد سیاسی و قانونی این نظام، یعنی دولت و حکومت، همچنین شخص اول و دوم این نظام رهبر و رئیس جمهور نامشان در بیشتر پروندەهای مختص بە تروریسم دولتی جمهوری اسلامی آمدە است. در این رابطە دادگاە میکونوس بەعنوان یکی از مورد اعتمادترین و بیطرفترین دادگاەها در سطح جهانی در خصوص پروندە ترور دبیرکل حزب دموکرات کوردستان، دکتر صادق شرفکندی و همراهانش در برلین پایتخت آلمان در ٢٦ شهریورماە ١٣٧١ خورشیدی، اعلام کرد کە: “مقامات عالیرتبە جمهوری اسلامی؛ علی خامنەای (رهبر جمهوری اسلامی ایران)، هاشمی رفسنجانی (رئیس جمهور وقت)، علی اکبر ولایتی، (وزیر امور خارجەی وقت) علی فلاحیان (وزیر اطلاعات وقت) در کمیتەی ویژە دستور ترور رهبران حزب دموکرات را صادر و بەعنوان مجرم در ترور میکونوس معرفی شدند.
عامل تمام این ترورها کە علیە مخالفان جمهوری اسلامی صورت گرفت، دولت و حکومت بەعنوان دو نهاد تصمیم گیرندە این نظام بودە و مقامات عالیرتبەی این نهادها در تیم این ترورها نقش موثری ایفا کردەاند. بەهیمن منظور بە کاربردن مفهوم “تروریسم دولتی” برای تمامی اقدامات تروریستی از سوی جمهوری اسلامی ایران بر علیە مخالفانش چە در سطح داخلی و چە در سطح بین المللی و چە این ترورهای کە در داخل انجام میشود، بەکلی در یک جایگاە قرار دارند.
“تروریسم بین المللی” بە لحاظ جغرافیایی دارای فضای گستردە و در زمینەی سیاسی تاثیرگذاری مختص بە خود را دارد. در این حوزە نیز رژیم ایران بیپروا و گستاخترین رژیمی است کە نە تنها در عرصەی عملیاتی بلکە در ترویج پدیدەی “ترور” بە منبع اصلی تروریسم بین المللی شهرت یافتە است. عمقی نگری در خصوص تمامی اقدامات تروریستی کە توسط جمهوری اسلامی انجام شدە است، بدین معناست رژیم ایران برای ترور مخالفان خود هیچ حد و مرز جغرافیایی نمیشناسد و در بیشتر کشورها اقدام بە عملیات تروریستی کردە است. بخشی از کشورهای کە جمهوری اسلامی ایران در آن بە اقدامات تروریستی دست یازیدە است، عبارتاند از: آمریکا، بریتانیا، آرژانتین، ترکیە، عراق، سوریە، لبنان، دانمارک سوئد، افغانستان، پاکستان، آلمان، اتریش، اسرائیل، هندوستان، بحرین، کنیا، تایلند، فرانسە، قبرس و….
مجموع ترورهای کە در این کشورها انجام شدە است مستقیما از سوی جمهوری اسلامی ایران و بە دستور کمیتەی ویژە ترور مخالفان در خارج از ایران صورت گرفتە است. اما در حوزەی تروریسم بین المللی جمهوری اسلامی در خصوص جانبداری از دستە و گروەهای تروریستی مشهور در دنیا، تفسیری وسیعتر را در بر میگیرد، کە در این مورد ضروریست بیشتر بە آن بپردازیم.
بنا بر دستەبندی قربانیان تروریسم بین المللی مجموعە اقدامات تروریستی جمهوری اسلامی کە درحق جنبش حق طلبانەی کورد و حزب دموکرات کوردستان انجام دادە بیشترین سود را بردە است. کارنامەی تروریسم بین المللی جمهوری اسلامی علیە حزب دموکرات کوردستان، از ترور سرگرد “حبیباللە عباسی”، عضو کمیتەی مرکزی و مسئول شورای نظامی حزب در تابستان ١٣٥٩ خورشیدی گرفتە تا حملە موشکی بە پلنوم حزب دموکرات در شهریورماە ١٣٩٧، و نام صدها کادر، پیشمرگە و عضو رهبری این حزب را در بر میگیرد؛ کە ترور دکتر قاسملو و دکتر شرفکندی؛ دو دبیر کل این حزب بە دلیل اهمیت بیشتر آن بیشتر بە چشم میآید.
جمهوری اسلامی طی چهار دهەی اخیر بیش از ٤١٦ تن از اعضا و فعالین اپوزیسیون کورد را بە شهادت رساندە کە ٣١٤ تن از آن اعضای حزب دموکرات کوردستان بودند. علاوە بر این ٤١٦ تن کە در پی این اقدامات تروریستی بە شهادت رسیدند، دست کم دەها تن دیگر زخمی شدە کە توانستەاند از این اقدامات تروریستی رژیم جان سالم بە در برند.
رژیم ایران با ماهیت ایدئولوژی مذهبی کە موجودیت خود را براساس “صدور انقلاب” بنیان نهادە است. حمایت از دستە و گروەهای تندرو مذهبی را رسالت خود دانستە و با وقاحت و بدون پنهان کاری یا انکار از آن پشتبانی بە عمل میآورد. در همین رابطە هر وقت در مورد صلح و امنیت بین المللی و تهدیدات بینالمللی سخن بە میان میآید، جمهوری اسلامی ایران در صدر تمامی این فهرست و عوامل قرار میگیرد، کە تهدیدی برای صلح و ثبات جهانی بە شمار میروند.
انگیزەهای جمهوری اسلامی در اقدامات تروریستی در کنار مفاهیم “تروریسم دولتی” و “تروریسم بین المللی” اگر بخشی از آن با ایدئولوژی این نظام مذهبی در ارتباط باشد، بیشک بخشی از آن مختص بە ویژگی و خصلت دیرینەی حاکمیت سیاسی ایران است کە صدها سال است بە ان تاسی میجوید. منش و بینشی کە قادر نیست هیچ گوناگونی و تنوعی را در چهارچوب جغرافیای ایران بە رسمت بشناسد. رفتاری کە بنا بر” تمرکزگرایی ایرانی” جدا از خود دیگر عقاید و تنوعات را مردود شمردە و مادام غیر از خود برای هیچ حزب و سازمان دیگر ارزش قائل نیست سعی دارد آنان را حذف و نابود کند. از این روی “ترور” ابزاری است کە هموارە نظام تمرکزگرای ایران بەعنوان دولت و حکومت بە آن اتکا کردە و برای نابودی مخالفانش از آن بهرە بردە است.
بە همین دلیل وقتی بحث در مورد “تروریسم دولتی” و “تروریسم بین المللی” بە میان میآید، نمیتوان تنها با پسوند جمهوری اسلامی ایران و بعد ایدئولوژیکی آن را تشریح کرد، بلکە “تمرکزگرایی” این نظام کە باکگراند آمیختەای بە “شوینیسم ایرانی” دارد، یکی از انگیزەهای این نظام سیاسی برای رد تمامی غیر خودیها از طریق همان “ترور” بە عنوان ابزاری برای محو دگراندیشان میباشد.