سە سال از فاجعەی دردناک زمین‌لرزەی کرماشان می‌گذرد، زلزلەی بزرگی کە بر اساس آمارهای رسمی ٦٢٠ کشتە وبیش از ٩ هزار مجروح در پی داشت و دەها هزار تن نیز آوارە و بی‌خانمان شدند. با وجود گذشت سە سال از این رویداد مردم مناطق زلزلەزدە همچنان بە خاطر پیامدهای ناخوشایند آن در رنج و عذابند. منظرە خانوادەهایی کە هنوز در چادرها و یا کانکس زندگی می‌کنند گویای آن است کە آلام و مرارت‌های جانکاە همچنان گریبانگیرشان است.
پر واضح است زمین‌لرزە ازجملە بلایای طبیعی‌است و ایران و کوردستان بە دلیل آنکە بر روی گسل زمین واقع شدەاند کمتر سالی‌است دچار زلزلە نشوند؛ اما باید پرسید برغم گذشت سە سال از زلزلەی کرماشان، چرا باید مردم مصیبت‌دیدەی این مناطق همچنان در کانکس‌ها و چادرها و در اوج فقر و تنگدستی و نبود امکانات اولیە زندگی بسر برند و دولت و مسئولان هیچ گام آنچنانی در جهت جبران خسارات واردە، آنهم در مقایسە با پیامدهای این زلزلە برندارند؟ بواقع متعاقب این رویداد جانگداز، کارگذاران جمهوری اسلامی در کرماشان و تهران نەتنها آنگونە کە لازم است بە کمک مصیبت‌دیدگان این زلزلە در شهرهای قصر شیرین، سرپل‌ذهاب و ثلاث‌باباجانی و دیگر مناطق آسیب‌دیدە نشتافتند، بلکە بەدلیل سیستم فاسد و فاشل حاکمیت و ادارە کشور و همچنین سهل‌انگاری مسئولان، روند امدادرسانی بسیار کند بود و بەهمین دلیل شمار زیادی از مردمی کە امکان داشت زندەبمانند، در زیر آوار جان سپردند. در این میان بویژە ویرانی خانە و آپارتمان‌های ساخت پروژە دولتی موسوم بە “مسکن مهر” فجایع بسیاری خلق کرد. بطور مثال در اسلام‌آبادغرب بیمارستانی کە تنها ٧ ماە از افتتاح آن می‌گذشت و از سوی این بنیاد ساختەشدەبود فروریخت و از سە هزار خانەای کە مسکن مهر بنا نهادەبود حتی یکی آنها در برابر زلزلە دوام نیاورد و فروریختند؛ در مقابل ساختمان‌های زیادی بودند کە برغم آنکە دەها سال از ساختشان می‌گذشت در برابر زلزلە مقاومت کردند و ساکنانشان خسارات جانی ندادند. زمین‌لرزەی کرماشان این واقعیت را عیان ساخت کە در ساخت و ساز این سازەها از مواد استاندارد و با کیفیت استفادە نشدە و بنیاد مسکن مهر کە پروژە دولت احمدی‌نژاد بود بسان شرکت‌های “بساز بفروش” و حتی بدتر از آنها کە سرمایەهای مردم را می‌چاپیدند و دست آخر مرگ و مجروحیت و آوارگی را بە ارمغان آوردند. همچنین افراد و گروەهای زیادی بودند کە از طریق سازمان‌های دولتی همکاری‌های نقدی و غیر نقدی را برای مصیبت‌دیدگان استان کرماشان فرستادند ولی متأسفانە کمترین آن بەدست مردم رسید و بخش عمدەی آن را مسئولان بەتاراج بردند.
از سوی دیگر مردم شهرهای اطراف، بویژە شهرهای کوردستان در با کمک‌هایی کە بە مناطق زلزلەزدە فرستادند در واقع حماسەای خلق کردند. مردم شهرهای کوردستان با احساس وظیفەای وصف‌ناپذیر بە کمک خواهران و برادران خود شتافتند و صدها کاروان کمک‌های اولیە از جملە غذا،آب، دارو چادر و پتو در بسوی استان کرماشان سرازیر شد. مردم کوردستان کە هیچ اعتمادی بە نهادها و سازمان‌های حکومتی نداشتند بطور مستقیم و از طریق گروەهای مردم نهاد کمک‌های خود را بە مناطق مصیبت‌دیدە فرستادند. در این میان، فعالان عرصەهای اجتماعی و نهادهای مستقل و مردمی شخصیت‌های خوشنام نقش بسیار حائزاهمیتی ایفا کردند.
تردیدی نیست رژیم جمهوری اسلامی و سپاە پاسداران از اینکە مردم کوردستان چنین خودجوش و با احساس مسئولیت بە یاری خواهران و برادران خود شتافتند و در این میان عرق و احساسات ملی کورد بەجوش آمدەبود بسیار خشمگین بودند. مردم کوردستان نمی‌خواستند کمک‌های خود را از طریق ارگان‌های حکومتی ارسال کنند و نیک می‌دانستند بخش عمدەی این کمک‌ها یا سر از بازارهای سایر شهرهای ایران درمی‌آورند یا بطور عادلانە میان مردم زلزلەزدە تقسیم نخواهند شد. بە همین دلیل سپاە پاسداران محدودیت‌های زیادی بر سر راە امدادگران و کاروان‌های امدادرسانی ایجاد نمود و حتی چند تن از فعالان را در مناطق زلزلەزدە بازداشت کرد.
بر اساس اخبار و گزارش‌ها سە سال پس از این رویداد هنوز آثار دلخراش ویرانی‌ها و دیگر تبعات زلزلە بر شهرها و روستاهای زلزلەزدەی استان کرماشان هویداست و برغم گذشت این مدت روند بازسازی بسیار کند پیش می‌رود. دلیل آنهم این است وامی کە دولت برای بازسازی و تعمیر منازل بە آسیب‌دیدگان درنظر گرفتە بود در مقایسە با هزینەهای سنگین بازسازی، آنهم در شرایط کنونی بسیار اندک بود. چراکە طی دو سال اخیر نرخ لوازم ساختمانی همانند دیگر مایحتاج عمومی چند برابر شدە و مردم با این مقدار پول قادر بە بازسازی منازل و مغازەهای خود نیستند. این وضعیت بویژە برای خانوادەهایی کە اجارەنشین هستند بسیار ناگوار است. این بخش از مردم مصیبت‌دیدە کە متأسفانە شمار زیادی هستند، بە دلیل نبود خانە برای اجارە، همچنین کمبود خدمات شهری همانند آب آشامیدنی، مجاری فاضلاب، زندگی در چادرها و کانکس‌ها، دچار سالک و انواع بیماری‌های واگیردار شدەاند. از سوی دیگرپس‌لرزەهای این حادثە دردناک و سیلاب و سرما، آتش‌گرفتن خیمەها، پیامدهای جانگدازی در پی داشتە و مردم را هراسان کردەاند، بطوریکە مردم تاب و توان تحمل این شرایط دوزخ‌وار را ندارند.
تبعات این زلزلە و یأس و ناامیدی در حل معضلات و آلام کنونی از سویی و از سوی دیگر بحران اقتصادی، بیکاری، کاهش درآمدها، گرانی روزافزون، فقر و تهیدستی، مردم این مناطق را درماندە کردە و در نتیجە آمار خودکشی در این استان را بالا بردەاست. براساس آمارها طی مدت سەسال اخیردەها تن از مردم مصیبت‌دیدەی استان کرماشان کە در میان آنان دختر ١٢ سالە و پیرمرد هشتاد سالە دیدە می‌شوند، برای رهایی از این زندگی دوزخ‌وار دست بە خودکشی زدەاند. همچنین بەگفتەی کارشناسان و پژوهشگران امور اجتماعی پس از فاجعەی زمین‌لرزەی کرماشان خشونت علیە زنان، دختران و کودکان بطور چشمگیری افزایش یافتە و پدیدەی دزدی و قتل مشهودتر از قبل گشتە و امنیت اجتماعی کاهش یافتەاست.
وضعیت ناگوار مناطق زلزلەزدە استان کرماشان همزمان مهاجرت بە سایر شهرهای ایران و کوردستان را افزایش دادە و در این میان بسیاری از خانوادەهای کرایەنشین بەدلیل بیکاری و نداشتن سرپناهی درخور ناچار از ترک دیار نیاکانشان شدەاند. این شرایط اسف‌بار در حالی است کە جمهوری اسلامی می‌توانست از همان ابتدا بە مردم آسیب‌دیدە یاری رساند و بازسازی منازل و اماکن عمومی سە سال بەدرازا نکشد و زلزلەزدگان نیز بیش از این دچار رنج و مرارت نشوند. اما سردمداران این رژیم فاسد و ضد خلقی طی سە سال اخیر کمترین گامی در راستای التیام جراحات مردم برنداشتەاند و در واقع این مردم منطقە بودند کە با همکاری خیرین در داخل و خارج از کشور کوشیدەاند بار سنگین این رویداد تلخ را بر دوش خود سبک کنند. جمهوری اسلامی اگر بە اندازەی نیمی از دغدغەهایی کە برای تأمین هزینەی سیاست‌هایش در سوریە، عراق، یمن و کمک بە حزب‌اللە دارد در فکر حل مشکلات مردم بی‌خانمان استان کرماشان می‌بود، با اطمینان می‌توان گفت خیلی سریع زندگی مردم بە حالت عادی بازمی‌گشت و زخم‌های این زمین‌لرزە التیام می‌یافت.
