درحالیکە جو بایدن رئیس جمهور منتخب آمریکا اذعان داشتە کە مایل است آمریکا را بە توافق “برجام” باز گرداند و توافقی تازە در پیوند با برنامەهای هستەای و موشکی جمهوری اسلامی و همچنین مداخلە در کشورهای منطقە و معضل حقوق بشر در ایران را در صدر سیاستهای خود در قبال جمهوری اسلامی ایران قرار دادەاست نصب سانتریفیوژهای جدید در تأسیسات هستهای نطنز و تصویب «اقدام راهبردی برای رفع تحریمها» در مجلس رژیم کلافەی درهم پیچیدەی آیندەی مناسبات جمهوری اسلامی و آمریکای پس از ترامپ را تیرە و تار کردەاست. در این میان کشورهای متنفذ اروپایی بویژە پس از آنکە جو بایدن خواستار تشریک مساعی برای مقابلە با رژیم حاکم بر ایران شدە، مواضع صریحتری علیە اقدامات رژیم آخوندی گرفتەاند. در این رابطە بریتانیا، فرانسه و آلمان، سه کشور باقی مانده در برجام در مورد تصمیم جمهوری اسلامی برای نصب سانتریفیوژهای جدید در تأسیسات هستهای نطنز و تصویب «اقدام راهبردی برای رفع تحریمها» در مجلس رژیم ابراز نگرانی کردند.
بریتانیا، فرانسه و آلمان دوشنبه ۷ دسامبر / ۱۷ آذر با انتشار بیانیه مشترکی نسبت به تحولات اخیر در برنامه هستهای رژیم ایران هشدار دادند. این سه کشور در بیانیه خود برنامه جامع اقدام مشترک (برجام) را «دستاورد اصلی دیپلماسی چندجانبه و معماری منع گسترش سلاحهای هستهای جهانی» نامیده و گفتهاند برجام «بهترین و در حال حاضر تنها راه برای نظارت و محدود کردن برنامه هستهای ایران است».
سه کشور اروپایی نوشتهاند: «اطلاع اخیر ایران به آژانس بینالمللی انرژی اتمی درباره تصمیم نصب سه آبشار سانتریفیوژهای پیشرفته در تأسیسات غنیسازی نطنز، مخالف برجام و بسیار نگرانکننده است.»
در این رابطە آژانس بینالمللی انرژی هستهای جمعه ۴ دسامبر / ۴ آذر در گزارشی به کشورهای عضو این آژانس گفت:
«ایران به آژانس اطلاع داده است که تأسیسات غنیسازی در نطنز قصد دارد نصب سه آبشار سانتریفیوژ IR-2m را در این تأسیسات آغاز کند.»
آژانس بینالمللی انرژی اتمی تأکید کرد که این آبشارها به نخستین مجموعه سانتریفیوژهای از این نوع اضافه میشوند که قبلاً برای غنیسازی اورانیوم در این تأسیسات استفاده شدهاند.
در چارچوب توافق هستهای ۲۰۱۵، ایران در تأسیسات زیرزمینی نطنز فقط باید با سانتریفیوژهای نسل اول IR-1 به غنیسازی اورانیوم ادامه دهد. آژانس بینالمللی انرژی اتمی در گزارش اخیر خود که ۱۱ نوامبر / ۲۱ آبان منتشر شد، اعلام کرد میزان ذخائر اورانیوم غنیشده ایران ۱۲ برابر محدودیت اعلامشده در توافق هستهای برجام است.
سه کشور اروپایی در بیانیه خود همچنین به مصوبه اخیر مجلس شورای اسلامی ایران با عنوان «اقدام راهبردی برای لغو تحریمها و صیانت از حقوق ملت ایران» اشاره کرده و نوشتهاند:
«ما با نگرانی شدید به قانون اخیر مصوب پارلمان ایران توجه میکنیم که در صورت اجرا به طور اساسی برنامه هستهای ایران را بهطور قابل توجهی گسترش داده و دسترسی به نظارت آژانس بینالمللی انرژی اتمی را محدود میکند.»
این کشورها تأکید کردهاند که چنین اقدامی «با برجام و تعهدات هستهای ایران سازگار نیست».
گفتنیاست مجلس رژیم سهشنبه ۱۱ آذر کلیات طرح «اقدام راهبردی برای لغو تحریمها» را با ۲۵۱ رأی موافق به تصویب رساند. بر اساس این طرح چنانچه پس از سه ماه روابط بانکی ایران در اروپا و میزان خرید نفت آنها از ایران به شرایط «عادی و رضایتبخش» بازنگشته باشد، دولت مکلف است اجرای داوطلبانه پروتکل الحاقی را متوقف کند. همچنین برای حامیان برجام مجازات تعزیری درجات دو تا پنج که به معنای دو تا ۲۵ سال حبس است در نظر گرفته شده است. این طرح ظرف ۲۴ ساعت در شورای نگهبان نیز به تأیید رسید.
تصویب این طرح شکافهای درون حکومت ایران را بیشتر کرد. حسن روحانی در پی تصویب این طرح در مجلس اعلام کرد که دولت با آن موافقت ندارد و «آن را برای روند فعالیتهای دیپلماتیک مضر میداند».
مجلس این طرح را در واکنش به ترور محسن فخریزاده، رئیس سازمان پژوهش و نوآوری وزارت دفاع به تصویب رساند. فخریزاده بعدازظهر جمعه ۶ آذر در آبسرد دماوند ترور شد.