نخستین گزارش مرکز آمار ایران از “وضعیت اجتماعی و فرهنگی ایران” از ثبت ازدواج ۷۳۲۳ دختربچه ۱۰ تا ۱۴ سال در بهار سال جاری حکایت می‌کند. در یک مورد دختربچه‌ای زیر ۱۰ سال عروس شده است. کودک همسری هنوز جرم‌انگاری نشده است.
ازدواج کودکان زیر ۱۳ سال در ایران هنوز جرم‌انگاری نشده و لایحه منع کودک همسری چند سال است برای تبدیل به قانون، دست به دست می‌شود.
این در حالی است که مرکز آمار ایران از ازدواج ۷۳۲۳ دختربچه ۱۰ تا ۱۴ ساله در بهار ۹۹ و تولد ۳۴۶ نوزاد از مادران زیر ۱۵ سال خبر می‌دهد.
گزارش “وضعیت اجتماعی و فرهنگی ایران” اعلام می‌کند که بین سال‌های ۹۵ تا ۹۸، حدود ۱۳۰هزار دختربچه کمتر از ۱۴ سال، شوهر کرده‌اند و ۱۰۰ پسربچه زیر ۱۵ سال نیز زن گرفته‌اند.
خبرگزاری ایسنا با نقل این آمار به نکته دیگری نیز اشاره می‌کند؛ این که شماری از کودک‌همسری‌ها به قصد دریافت وام ازدواج صورت می‌گیرد.
پیش از این هم، وزارت ورزش و جوانان با هشدار نسبت به افزایش چهاربرابری کودک همسری در ایران، مسئله را ناشی از وام ازدواج و عدم اعمال محدودیت سنی برای کسب چنین وامی دانسته بود.
بررسی‌های اجتماعی نیز نشان داده‌اند که کودک همسری معمولا نزد گروه‌های ساکن حاشیه شهرهای بزرگ، مرزنشین‌ها و دهک‌های پایین اجتماعی و فقیر به چشم می‌خورد. برخی خانواده‌ها تنها برای پول، کم کردن یک سر عائله و تامین هزینه زندگی، دختران ۹ تا ۱۰ ساله را به ازدواج افرادی با سن بالا در می‌آورند.
طبق ماده ۱۰۴۱ قانون مدنی، نکاح دختر قبل از رسیدن به سن ۱۳ سال و پسر قبل از رسیدن به ۱۵ سال به شرط اجازه پدر و رعایت مصلحت و تشخیص داده امکان پذیر است. تا سال ۱۳۷۹سن بلوغ دختران ۹ سال بود و در مجلس ششم این سقف به ۱۳ سال افزایش یافت. ضرورت اخذ مجوز دادگاه نیز از سال ۱۳۸۱ وارد قوانین ایران شده و تا قبل از آن تنها اجازه ولی کودک کافی بود.
کمیسیون قضایی مجلس با اصلاح قانون فعلی و لایحه‌ای که فراکسیون زنان در مجلس دهم ارائه داد، موافقت نکرد.
در طرح “کودک همسری” سن ازدواج برای پسران ۱۸ و برای دختران ۱۶ سال تعیین شده است.
این طرح که از سال ۹۵ در دست مطالعه بود و فعالان حقوق کودک و فراکسیون نمایندگان زن آن را تهیه کردند، در زمستان ۹۷ به دلیل جامع و کامل نبودن” در کمیسیون قضایی مجلس، متشکل از ده عضو مرد رد شد.
حسن نوروزی، سخنگوی کمیسیون اعلام کرد که سن بلوغ جوانان در ایران کاهش یافته و تصویب این طرح باعث “افزایش فساد اخلاقی” می‌شود. او حتی خواستار تشویق و تسهیل ازدواج در سنین پایین شد و در توجیه امر به مادر بزرگش استناد کرد که در ۹ سالگی شوهر کرد و مشکلی نداشت.
