اعلام توقف پایبندی جمهوری اسلامی بە “انپیتی” واکمش منفی و هشدارآمیز آمریکا و کشورهای اروپایی عضو برجام را در پی داشتە است. اظهارات نماینده دائم جمهوری اسلامی نزد سازمانهای بینالمللی مبنیبر توقف اقدامات داوطلبانه ایران در چارچوب برجام از هفته آینده، واکنش مقامهای آلمانی را به دنبال داشت.
یک منبع دیپلماتیک در برلین روز سهشنبه ۲۸ بهمن در مصاحبه با خبرگزاری رویترز، اخراج بازرسان آژانس بینالمللی انرژی اتمی از سوی حکومت ایران را اقدامی «کاملا غیرقابل قبول» خواند.
این دیپلمات آلمانی که نامش فاش نشده است، افزود: «ما از ایران میخواهیم که از این اقدام عقبنشینی کند».
او تاکید کرد که ایران برای فرصت دادن به دیپلماسی، باید در راستای تنشزدایی گام بردارد. به گفته این منبع دیپلماتیک، آلمان با شرکایش از جمله ایالات متحده آمریکا از نزدیک این مسئله را پیگیری میکند.
سه کشور اروپایی آلمان، فرانسه و بریتانیا که هنوز در برجام هستند گفتهاند مادامی که تهران به تعهداتش در چارچوب برجام پایبند باشد آنها نیز به مفاد آن پایبند خواهند بود.
با این حال، ایران در اردیبهشت ۹۸، یکسال پس از خروج ایالات متحده از برجام، به صورت تدریجی و طی چند مرحله از تعهدات خود عدول کرد.
ایران میگوید آمریکا و اتحادیه اروپا باید به تعهداتشان در زمینه بهرهمند شدن تهران از منافع برجام عمل کنند و بعد به تعهدات خود بازخواهد گشت.
در تازهترین تحول، رسانههای ایران روز دوشنبه به نقل از سفیر و نماینده دائم جمهوری اسلامی نزد سازمانهای بینالمللی در وین گزارش دادند که نامه توقف اجرای اقدامات داوطلبانه ایران در چارچوب برجام به آژانس ارائه شده است.
کاظم غریبآبادی گفته است که ایران از «۲۳ فوریه ۲۰۲۱ برابر با ۵ اسفند» اقدامات داوطلبانه خود را متوقف میکند و این موضوع شامل «اجرای پروتکل الحاقی» نیز میشود.
به گفته او، نامه ایران در راستای اجرای مصوبه مجلس شورای اسلامی «برای لغو تحریمها و صیانت از منافع ملت ایران» است.
مجلس ایران در مصوبه ۱۱ آذر امسال خود که به تایید شورای نگهبان نیز رسید، دولت را ملزم کرد که اگر تا سوم اسفند، تحریمهای مالی، بانکی و نفت حذف نشود، بازرسان آژانس از ایران اخراج شوند و ایران اجرای داوطلبانه پروتکل الحاقی را متوقف کند.
بر پایه پروتکل الحاقی پیمان منع گسترش سلاح هستهای معروف به «انپیتی» که ایران در توافق هستهای اجرای داوطلبانه آن را پذیرفته است، بازرسان آژانس مجاز خواهند بود هر زمان که لازم میدانند تأسیسات هستهای ایران را سرزده بازرسی کنند.
پیشتر در همین روز، سعید خطیبزاده، سخنگوی وزارت خارجه ایران، هشدار داده بود که در صورت عدم لغو تحریمهای ایران تا هفته اول اسفند، اجرای «پروتکل الحاقی قطعا متوقف خواهد شد».
کشورهای غربی بارها از ایران خواستهاند که نقض تعهدات خود را متوقف کند و از اقداماتی که باعث برهم زدن صلح و ثبات منطقهای و بینالمللی میشود خودداری کند.
از زمان روی کار آمدن جو بایدن در کمتر از یک ماه گذشته، مقامهای دولت جدید ایالات متحده بارها گفتهاند که ابتدا ایران باید به تعهدات هستهای خود طبق برجام پایبند باشد و بعد آمریکا به برجام بازخواهد گشت.
رئیسجمهوری آمریکا روز ۱۹ بهمن گفت ایالات متحده تحریمها علیه ایران را لغو نمیکند برای اینکه تهران به میز مذاکره برای احیای برجام برگردد.