از طلاب حوزه علمیه قم تا روزنامه کیهان به وزیر خارجه دولت رییسی تاختهاند. امیرعبداللهیان امکان مذاکره با امریکا را منتفی ندانسته بود.
جمعی از طلاب و اساتید حوزه علمیه قم با صدور اطلاعیهای خطاب به امیرعبداللهیان، وزیر امور خارجه ایران میگویند: «قرار بود دولت آقای رییسی و وزارت خارجه دولت انقلابی، دوباره اشتباهات دولت روحانی و ظریف را مخصوصاً در امور مذاکرات تکرار نکند و از این اشتباهات عبرت بگیرد، ولی متأسفانه با کمال تعجب شاهد هستیم شما عیناً همان مسیر اشتباه را طی میکنید و رسماً پاس گل به آمریکاییها میدهید!»وزیر خارجه ایران چند روز پیش گفته بود: «اگر در روند مذاکرات به مرحلهای برسیم که رسیدن به یک توافق خوب با تضمین بالا لازمه اش این باشد که سطحی از گفتوگوها را با آمریکاییها داشته باشیم این را هم نادیده نخواهیم گرفت.»
این طلاب در اطلاعیه خود میافزایند: «از شما انتظار می رود هرچه سریعتر این گفته نابه جا و غیرمنطقی خود را اصلاح کنید و روند مذاکرات را طبق سیاست و چارچوب اعلامی از طرف مقام معظم رهبری ادامه دهید.»
علی شمخانی، دبیر شورای عالی امنیت ملی ایران نیز در توییتی نوشت: «تا کنون ارتباط با هیئت آمریکایی حاضر در وین با مبادله نوشتار غیررسمی انجام شده و نیازی به بیش از این نیز نبوده و نخواهد بود. این روش ارتباطی تنها زمانی با روشهای دیگر جایگزین میشود که توافق خوب در دسترس باشد.»
حسین شریعتمداری، مدیر مسئول و نماینده ولی فقیه در روزنامه “کیهان” در یادداشتی، اظهارات شماری از مقامات ایران مانند حسین امیرعبداللهیان، وزیر خارجه این کشور، درباره احتمال مذاکره مستقیم با آمریکا را “نسنجیده” خوانده است و میگوید “پادوهای کاسهلیس داخلی” در ایران از اظهارات امیرعبداللهیان و علی شمخانی، دبیر شورای عالی امنیت ملی استقبال کردهاند.
شریعتمداری که از منتقدین توافقنامه برجام است، در یادداشت خود مذاکره مستقیم با آمریکا را امری غیرضروری خوانده و میگوید، مقامات ایران “در پی آب به سوی سراب میروند”.
ابراهیم رئیسی، رئیس جمهوری اسلامی نیز شامگاه سهشنبه پنجم بهمن (۲۵ ژانویه) در یک گفتوگو با تلویزیون دولتی ایران از امکان مذاکره مستقیم با آمریکا سخن گفت.
رئیسی در این مصاحبه اظهار داشت: «اگر آمریکا آماده رفع تحریمها علیه ایران باشد، این دو کشور میتوانند بهصورت مستقیم مذاکره کنند.»
به نظر میآید که اظهارات مقامات ارشد حکومتی جمهوری اسلامی در مورد امکان مذاکره مستقیم با آمریکا نمیتواند بدون اطلاع و تأیید علی خامنهای، رهبر جمهوری اسلامی بوده باشد.
با این حال حسین شریعتمداری، نماینده خامنەای در روزنامه کیهان در پی اظهارات اخیر ابراهیم رئیسی، در یادداشت خود در صدد دلجویی از “نیروهای حزباللهی و انقلابی” برآمده و خطاب به رئیسی میافزاید: «این اظهارات موجی از ابراز نگرانی در میان طیف گسترده نیروهای حزباللهی و پا بهرکاب انقلاب را نیز درپی داشته است و امید آنکه هرچه زودتر اظهارات نسنجیده خود را تصحیح کرده و شبهاتی که پدید آوردهاند را برطرف کنند.»
در گذشته نه چندان دور مسئولان دولت روحانی و یا علی لاریجانی، رئیس پیشین مجلس چه به صورت تلویحی و چه با صراحت تمام گفته بودند که علی خامنهای، رهبر جمهوری اسلامی در جریان تمام مذاکرات منجر به توافق برجام بوده است و با تأیید او این توافقنامه هستهای به امضا رسیده است.
بر کسی پوشیده نیست که به گفته تلویحی یا صریح مسئولان جمهوری اسلامی، شخص علی خامنهای در مسائل کلیدی مانند برنامه هستهای ایران، در جایگاه رهبر جمهوری اسلامی یگانه نهاد تصمیمگیر است. سیاستمداران کشورهای سهیم در مذاکرات هستهای وین نیز از این امر مطلع هستند و میدانند که طرح امکان مذاکرات مستقیم با آمریکا از سوی حسین امیرعبداللهیان، وزیر خارجه، علی شمخانی، دبیر شورای امنیت ملی و یا ابراهیم رئیسی، رئیسجمهوری نمیتواند بدون اطلاع رهبر جمهوری اسلامی مطرح شده باشد.