شهید دکتر قاسملو:
“ما هرگز به خاطر دوستی از استقلال و مصالح ملت خود دست برنخواهیم داشت. اما به خاطر استقلال و سود ملتمان در صورت لزوم از دوستی و روابطمان خواهیم گذشت. بنابراین معیار برای ما مصالح حزب و ملت کرد و استقلالمان است. معیار اساسی نیز استقلال در تصمیم‌گیری‌ست. دوستی خواهیم کرد اما با حفظ استقلالمان. اگر لازم باشد دوستی را فدای استقلال خواهیم کرد، اما هیچ وقت استقلال را فدای دوستی نمی کنیم”.
یکی از نقاط ضعف جنبشهای کوردستان، وابستگی سیاسی و فکری بە دولت‌ها و نیروهای تاثیرگذار بوده است، این خصلت و ویژگی‌ها اگر از یک سو به ایدئولوژی سیاسی یا فرقه‌ای مربوط باشد، تا حد زیادی محصول جبر جغرافیایی تحمیل شده به خاک کوردستان، در نتیجه جنگ جهانی دوم است. با تأسیس حزب دموکرات کوردستان و آغاز مرحله‌ای جدید و مدرن، اصول و معیاری شکل می‌گیرند کە تا حدودی جنبش را از این ویژگی مضر دور می‌کند، که آن هم استقلال سیاسی و قدرت تصمیم‌گیری است. در این ارتباط حزب دموکرات کوردستان در تاریخ دەها سالەی پر فراز و نشیب خود نە تنها صاحب پاکترین و بی‌خشترین کارنامە است بلکە در تقویت کردن و ارزش دادن بە این معیار در جنبش کوردی نقش مبتکر و تقویت کننده را داشته است.
در مرام‌نامەی هشت‌بندی حزب دموکرات کوردستان تکیه بر قدرت خلل‌ناپذیر ملت و در نظر گرفتن منافع و مصالح مردم کوردستان و معیارقرار دادن خواستهای ملی خلق کورد اساس و پایە است و زیربنای استقلال سیاسی جنبش نوین کوردستان به رهبری این حزب را در بر می‌گیرد و مرزهای دوستی با دیگران را معلوم می‌کند. بنابرین این ارزشهای مبارزاتی در حزب دموکرات از زمان تأسیس تاکنون با خوانش گذشته جنبشهای کوردستان و مزایای آن برای آینده مبارزاتی ملت کورد اصلی تغییر ناپذیر و ادامەدار بودە است. اما بر کسی پنهان نیست که نفوذ شخصیت و تصورات رهبر دانا و شاخص کورد، دکتر قاسملو، در تجزیەوتحلیل و تقویت این اصل در باورهای حزب دموکرات انکارناپذیر است.
شهید قاسملو این معیار را در باورها و سیاستهای حزب دموکرات بە دو معیار دیگر در حزب گرە می‌زند و از آنها بە عنوان یک بها و ارزش سیاسی_ملی نام می‌برد و انحراف از آن‌را یک خطای بزرگ می‌داند. وقتی می گوید “به خاطر استقلال و نفع ملت اگر لازم باشد دست از دوستی بر می‌داریم”، و هردو اصل «استقلال» و «مصلحت» را در کنار هم قرار می‌دهد، دقیقا می‌خواهد اهمیت و ارزش استقلال را در حزب و جنبش بیان کند، بنابراین آن را به منافع ملتش متصل می‌کند و آنها را با هم تعریف می‌کند.
منافع ملت، خواستەها و پافشاری بر این خواستەها برای حزب دموکرات، جزء اصول و هسته اصلی باورهایش است و محافظت و زنده نگهداشتن آنها از همە چیز واجب‌تر است. بی‌گمان حفاظت از این اصول بی‌هزینه نخواهد بود و حزب دموکرات در این زمینه بە روشنی اعلام کرده است در راستای حفاظت از استقلال سیاسی و توان تصمیم‌گیریش بە هیچگونە سازش، و چشم‌پوشی اعتقاد ندارد. برای همین است کە شهید قاسملو تصریح کردە: “در صورت لزوم دوستی را فدای استقلال خواهیم کرد اما هرگز استقلال را فدای دوستی نمی‌کنیم”، معنای روشن این جمله این است که مصلحت ملتمان را با هیچ چیزی معاوضە نخواهیم کرد و آماده‌ایم در قبال حفاظت از این اصول هزینه آن را بپردازیم، حتی اگر بە قیمت از دست دادن دوستانمان تمام شود.
در اینجا اخلاق به عنوان یک اصل اساسی برای جنبش کردستان و حزب دموکرات بیش از هر زمان دیگری معنی پیدا می‌کند. مبارزات اخلاقی، سیاستهای آمیخته با اخلاق، حفاظت اخلاقی از منافع میهن و مردم، تعهد اخلاقی به ارزشهای مبارزاتی و در نهایت تحمل یک رنج طاقت‌فرسای اخلاقی برای حفاظت از منافع عمومی؛ همه اینها تعریف حزب دموکرات از استقلال سیاسی است.
بخش دیگری از این دیدگاه از شخصیت دادن به ملت کرد سرچشمە می‌گیرد تا خود را در برابر حزب و مردمشان پاسخگو بداند و با تصمیمات و سیاستهای غلط خود ملت را دچار رنج و شرمندگی نسازند. تصمیم درست و سودمند از مسئولیت‌پذیری سرچشمە می‌گیرد. آن دستە از افراد، احزاب و سازمان‌هایی که خود را در برابر سرنوشت ملت و نتایج تصمیماتشان پاسخگو نمی‌دانند، نە می‌توانند از استقلال خود محافظت کنند و نە می‌توانند تصمیم درستی را اتخاذ نمایند، برای همین است کە در قبال بە دست‌آوردن یک دستاورد کوچک و کوتاه مدت آماده‌اند؛ با پشت‌کردن بە ارزشهای اخلاقی، چشم و گوش‌شان را بر روی منافع ملتشان ببندند و با تکیە بر قدرت دشمن تسلیم خواستەهایش گردند و با از دست دادن استقلال‌شان، فرزندان ملت را آماج هجمەهایشان قرار دهند، کە درآخر جز شرمساری و خیانت سودی برایشان بە ارمغان نمی‌آورد.
حزب دموکرات تلاش کرده است با پیشبرد منافع ملت خود به عنوان یک اصل تغییر ناپذیر، استقلال سیاسی و تصمیم گیریش را حفظ کند. اگرچه برای این منظور متحمل زیان‌های بزرگ و کوتاه مدت شده است، اما به شهادت تاریخ در وجدان هر فرد کورد سربلند و خوشنام باقی ماندە است. در رابطه با دولت ها، نیروها و احزاب مختلف سیاسی همواره منافع ملت کورد را در نظر گرفته است و نه تنها تحت تأثیر هیچ حزبی قرار نگرفته، بلکه در بسیاری از موارد دوستی‌ها و منافع خویش را فدای باورها و تصمیماتش کرده است. بخصوص در ارتباط با کشورهایی کە خاک کوردستان بر آنها تقسیم شده، حزب دموکرات در ارتباطات و تصمیم‌گیری‌ها و سیاستهایش همیشە پایە را براساس منافع جنبشهای کردی در قسمتهای مختلف کوردستان و استقلال فکری و تصمیم‌گیری خود قرار دادە است. روابط و تصمیمات حزب دمکرات کوردستان با تمامی طرف‌ها، با استناد به پرونده‌ها و اسناد مربوط به روابط حزب با کشورهای اطراف – به ویژه روابطی که از قدیم تا بە حال با دولت عراق داشتە – نه تنها کوچکترین نشانه‌ای از انحراف از اصول ملی را در خود جای ندادە، بلکه جای بسی افتخار و غرور است.
