آمریکا، بریتانیا، آلمان و فرانسه روز سهشنبه متن پیشنویس قطعنامهشان علیه ایران را به شورای حکام آژانس بینالمللی انرژی اتمی ارائه کردند. در متن پیشنویس از ایران بهدلیل کوتاهی در پاسخگویی به سوالهای آژانس درباره پیدا شدن رد اورانیوم در تاسیسات هستهای اعلامنشده، انتقاد شده است. این حرکت باعث خشم حکومت ایران خواهد شد و مقامهای جمهوری اسلامی پیشتر وعده داده بودند که چنین اقدامی با واکنش شدید آنها مواجه خواهد شد.
خبرگزاری رویترز گزارش داد که متن قطعنامه ارائهشده به شورا را رویت کرده و نسبت به پیشنویسی که هفته گذشته منتشر شده بود، تغییر چندانی نکرده است. شورای حکام آژانس، که ۳۵ کشور در آن عضوند، در هفته جاری این قطعنامه را به رای میگذارد.
چند دیپلمات به رویترز گفتند بهرغم تهدیدهای ایران، این قطعنامه احتمالا تصویب میشود. غربیها در ماههای گذشته بارها از ارائه این قطعنامه خودداری کرده بودند، چرا که میترسیدند بر مذاکرات وین برای احیای برجام اثر منفی بگذارد. اما با به بنبست رسیدن مذاکرات وین، این مساله هم از بین رفته است. مذاکرات غیرمستقیم ایران و آمریکا در وین حدود سه ماه است که متوقف شده است.
دو قطعنامه آخر شورای حکام علیه ایران در سالهای ۲۰۱۲ و ۲۰۲۰ صادر شدند.
روسیه و چین با تصویب قطعنامه علیه ایران در شورای حکام مخالفاند و این موضع را بهروشنی اعلام کردهاند. اما ترکیب کلی شورا به گونهای است که بعید است قطعنامه غربیها رای نیاورد. علاوه بر چهار کشور غربی ارائهکننده، استرالیا، کانادا، فنلاند، جمهوری چک، کلمبیا، ژاپن، کره جنوبی، امارات متحده عربی، مصر، سوییس، اسپانیا، اسلوونی، لهستان، ایرلند و نیوزلند از دیگر اعضای شورا هستند که به احتمال قوی به قطعنامه رای خواهند داد.
رویترز روز سهشنبه بخشهایی از متن قطعنامهای را که به شورا ارائه شده است منتشر کرد. به گزارش رویترز، در این قطعنامه آمده است: “شورای حکام بهعلت همکاری اصولی ناکافی ایران، بهرغم تعاملهای متعدد با آژانس، عمیقا نگران مسائل پادمانی مربوط به این سه مکان اعلام نشده است.”
در بخش دیگری از این قطعنامه، خطاب به ایران نوشته شده است: “از ایران میخواهیم فورا به وظایف قانونیاش عمل کند و بدون تاخیر و تعلل به پیشنهاد مدیرکل آژانس برای ارتباط بیشتر بهمنظور شفافسازی پاسخ مثبت دهد و تمامی مسائل باقیمانده پادمانی را حل کند.”
حسین امیرعبداللهیان، وزیر خارجه ایران، روز یکشنبه در پی صحبت با جوزپ بورل، رئیس سیاست خارجی اتحادیه اروپا، در توییتر نوشت: “اگر بانیان قطعنامه ضدایرانی در آژانس روش تهدید را دنبال کنند، مسئول همه عواقب آن هستند. ما از توافق خوب، قوی و پایدار استقبال میکنیم. توافق در دسترس است، اگر آمریکا و سه کشور اروپایی واقعبین باشند.”
مقامهای ایران همچنان به تهدید در این زمینه ادامه میدهند. سعید خطیبزاده، سخنگوی وزارت خارجه ایران، روز دوشنبه در گفتوگویی تلویزیونی گفت: “پیشداوری نمیکنیم، ولی متناسب با اقدامی که اتفاق بیفتد، پاسخهای خود را خواهیم داد.”
خطیبزاده در مورد گزارش آژانس گفت: “ولی متاسفانه مدیرکل آژانس گزارشی را بهصورت شتابزده ارائه کرده که پیش از اینکه منتشر کند، در پارلمان اروپا همین موارد را قبلا یک بار دیگر گفته بود و همان موقع نیز جمهوری اسلامی ایران موضعی گرفت و اعلام کرد که با توجه به اینکه هنوز دور سوم رایزنیها انجام نشده، جمعبندی مدیرکل در پارلمان اروپا حاکی از این است که انگار از قبل تصمیمی گرفته شده که گزارش جهتگیری خاصی داشته باشد.”
خطیبزاده مدعی شد که گزارش آژانس به اقدامها و پاسخهای فنی ایران “بیاعتناست و دقیق نیست”. او گفت قطعنامهای که غربیها ارائه میکنند از نظر ایران “سازنده” نیست و “در مسیر کل همکاریهای ما با آژانس و هم مذاکرات ما اثرات منفی خواهد داشت و بانیان این قطعنامه باید بدانند هر چقدر هم این قطعنامه را شکلی معرفی کنند از نظر ما مردود است.”
سفر اخیر رافائل گروسی، مدیرکل آژانس بینالمللی انرژی اتمی، به اسرائيل نیز باعث اعتراض مقامهای حکومت ایران و از جمله محمد اسلامی، رئیس سازمان انرژی اتمی ایران، شد.
در پی ارائه قطعنامه به صحن شورای حکام، کشورهای ارائهکننده و سپس، سایر کشورها در موافقت یا مخالفت با آن صحبت میکنند و پس از شنیدن پاسخهای ایران، رایگیری انجام میشود. انتظار میرود رایگیری روز چهارشنبه انجام شود.