برگردان از زبان کردی: رضا محمد امینی
(خوشوقتم کە انتشار ترجمە این مقالە بندە با سالگرد تولد آقای ناصر ایرانپور مصادف شدە است. ضمن تبریک این مناسبت بە آقای ایرانپور، خانوادە گرامی ایشان و کلیە دوستداران وی، امیدوارم کاک ناصر این نوشتە بندە را بە عنوان کادوی ناقابل مخلص در جشن تولد خود، بپذیرند. قادر وریا٢٥/٩/2016)
***
در هر جامعە و در میان هر ملتی، کسانی هستند کە تنها بە خود و خانوادەهایشان تعلق ندارند، بلکە متعلق بە جامعە و ملتی هستند کە در آن پا گرفتەاند. البتە چنین افرادی تصادفی و بدون پیش‌زمینە از چنین جایگاهی برخوردار نمی شوند و در زمرەی خواص جامعە و ملت خود قرار نمیگیرند، بلکە خدمت بە جامعە و حرکت در راستای مردم و نقش‌آفرینی در یکی از عرصەهای مهم زندگی اجتماعی است کە چنین جایگاهی را برایشان ارزانی می‌دارد.
ناصر ایرانپور برای کسانیکە اهل مطالعە و تعقیب مسائل سیاسی و ملی مرتبط با کردستان و ایران هستند، نامی است آشنا. این نویسندە و روشنفکر کرد شرق کردستان، دیربازی است بخش عمدەای از توان و وقت خود را بە نگارش و ترجمە در زمینەی حقوق ملی و دفاع از مشروعیت مسالە ملت کرد بطور عام و بویژە در ایران و شرق کردستان تخصیص دادە است.
ترجمەهای ایشان کە از زبان آلمانی بە زبان فارسی است، حاوی قوانین مصوب کشورهای کثیرالملە و اسناد و دکومینت‌های مهم مرتبط با حقوق ملی و سیستم سیاسی و اجرایی در کشورهای چند ملیتی جهان است. کاک ناصر با این کار خود، گنجینەی ارزشمندی از اطلاعات و داشتەهای قانونی و سیاسی را در اختیار کسانی قرار دادە است کە در پیکار برای تحقق حقوق ملی مشارکت دارند. نەتنها تک تک افرادی کە بەشیوەی انفرادی و یا در صفوف احزاب و سازمان‌های کردی در راستای تحقق اهداف و آرمان‌های ملت کرد مبارزە می‌کنند، بلکە رهبران این احزاب و سازمان‌ها نیز، اگر بخواهند با داشتەها و اطلاعات و اسناد دقیق وغیر قابل انکاری بە میدان کارزار دفاع از حقوق ملی ملتشان گام بگذارند، لازم است ترجمەهای ایشان را بخوانند و با سود جستن از اطلاعات و منابع سرشار آنها، با مخالفان حل و فصل عادلانەی معضل ملی ملت کرد بە دیالوگ و پلومیک سیاسی بپردازند. ترجمەهای ارزشمند آقای ایرانپور کە برخی از آنها در قالب جزوە می‌باشند، قریب ٣٠ مورد هستند.
اما در این رهگذر ناصر ایرانپور ، تنها بە ترجمەی دکومنت و اسناد اکتفا نکردەاست. وی با نگارش مقالات وزین و شرکت در مصاحبەهای تلویزیونی و رادیویی و حضور در جلسات و سمینارهای سیاسی، طی سالهای اخیر، هم در اعتلا و تقویت پایەهای تئوریک و استدلالی دیدگاه و منطق مدافعان و طرفداران مسالە مشروع ملت کرد و مسالەی ملت‌ها بطور عام و هم در سنگر مقابلە با آراء ونظریات انحرافی و کردستیزانە و یورش‌های ناروای مخالفان جنبش ملی کرد، بویژە در میان شونیست‌های ایرانی، نقش بارزی ایفا کردەاست. یکی از نقاط حائز اهمیت مقالات و پاسخ‌های این نویسندەی چیرەدست و بهرەمند بە مخالفان مسالە ملی این است کە نوشتارهای ایشان بە زبان فارسی است. اگر کاک ناصر نیز بسان ما مقالات و نوشتەهایش را بە زبان کردی می‌نوشت، این تنها کردها بودند کە از آنها بهرەمند می‌شدند و تردیدی نیست هرگز ارزش و اهمیت کنونی را نمی‌داشتند. این امر نە بەاین خاطر است کە زبان کردی در مقایسە با زبان فارسی از اهمیت کمتری برخوردار است، بلکە بدین خاطر است کە ضروریست با فارس زبانان و خوانندگان متون فارسی، مسالەی ملت کرد را بە زبانی بیان کنیم کە برایشان مفهوم باشد. باید ناراستی‌ها، انحرافات و دیدگاەهای فکری نادرست آنان و واقعیات مرتبط با ملت کرد و مبارزەی مشروع خلقمان را با زبان خودشان بە آنان بفهمانیم. شمار کسانی کە در سایت‌های فارسی زبان با موافقان و مخالفان فارس‌زبان مسلەی ملی و زبانی در دیالوگ هستند و بە طرفداری از جنبش ملی در کردستان و حقانیت مسالەی ملت کرد، همانند کاک ناصر مسلط بر زبان فارسی و برخورداراز نثری شیوا و سرشاراز استدلال و دانستەهای ارزشمند هستند قلم میزنند، متأسفانە زیاد نیستند. اما همین تعداد اندک نیز با توجە بە منطق بیان و استدلال قوی و مباحث ارزشمند خود، توانستەاند بسیاری از مخالفان سرسخت ایرانی مسالەی ملی و حقوق ملت‌ها و جنبش ملی کردستان در ایران را سر جای خود بنشانند و جلوی میدانداری یکطرفەی آنان را بگیرند.
کاک ناصر سالیان زیادی است کە عضوهیچکدام از احزاب و سازمان‌های سیاسی کردستانی و ایرانی نیست؛ لیکن مقالات و مصاحبەهایش گواە آن هستند هرگاە یکی از احزاب و سازمان‌های کردستان، موضوع و مسالەی سودمندی را مطرح کردە، صرف‌نظر از اینکە کدام حزب است، از آن استقبال نمودە است. در عین حال اگر بە خاطر موضع سیاسی و فعالیتی مشروع نیز هر حزب و یا سازمان سیاسی مورد یورش ناروا قرار گرفتە باشد، ایشان سریع‌تر از رهبری و کادرهای آن حزب و در بسیاری موارد مستدل‌تر و محکم‌تر و با صراحت بیشتراز رهبران و چهرەهای شناختەشدەی این احزاب و سازمان‌ها، بە دفاع از آنان پرداختە است.
بلوغ فکری، فرهنگی، اجتماعی و روانشناختی، از جملە خصائل بارز این اندیشمند کرد است. وی تنها دلسوز مسالەی مشروع خلقش در شرق کردستان نیست، بلکە همیشە رویدادها و تحولات سایر بخش‌های کردستان را نیز مد نظر داشتە و بە وقت خود در بارەی آنها با مقالات خود موضع گرفتە است. هر چند اکثریت ما علاقمندان و مطالعەکنندگان آثار کاک ناصر، این روشنفکر و نویسندە را بسان یک مبارز جنبش کرد در سنگر قلم واندیشە و کار فکری و سیاسی می‌دانیم، لیکن ملت‌های دیگر تحت ستم ایران نیز بجاست ایشان را همچون مدافع خود تلقی کنند. چرا کە ایشان همچون یک روشنفکر باورمند و با پرنسیپ، معضل همەی ملت‌های تحت ستم را ازآن خود می‌داند و هموارە در زمان و مکان مقتضی با مقالات و مصاحبەهایش در مورد آنها موضع گرفتە است.
افق دید و عظمت اندیشەی این انسان لاغر اندام، ناشی از علل و دلایل دیگری نیز هست: آزاداندیش بودن و احترام بە تنوع آراء سیاسی؛ داشتن اندیشەی چپ و باور بە عدالت اجتماعی و از بین بردن استثمار انسان بەدست انسان؛ دور انداختن هر گونە احساس و افکارانسان‌ستیزانە؛ نگریستن بە رویدادها و مسائل از دریچەی انسانی و انسان‌دوستانە و… از جملە خصائل بارز کاک ناصر بشمار می‌روند.
داوری و سنجش زندگی و فعالیت کاک ناصر ایرانپور دارای کاستی خواهد بود، اگر دو حقیقت را در بارەی این روشنفکر ارزشمند بازگو ننمایم. نخست آنکە ایشان تمامی این مقالات و ترجمەهای وزین را در خلال کار سخت روزانە کە زندگی و امرار معاش خود و خانوادەاش بدان وابستەاست، بە انجام رسانیدەاند. وی از زمرەی نویسندگان و روشنفکرانی نیست کە از سوی کسانی یا مؤسساتی از نظر مالی تأمین می‌شوند و تنها کارشان مطالعە و نوشتن است. حقیقت دوم هم آن است کە دیر زمانی است کاک ناصر بخش اعظم بینایی یکی از چشمان خود را از دست دادە است. سال ١٩٨٤ وی برای معالجە این بیماری بە آلمان رفت و در همانجا اقامت گزید. با سود جستن از بینانی چشم دیگرش، علیرغم کار و فعالیت‌های سیاسی گستردە، با موفقیت ادامەی تحصیل دادە، مراحل پیشرفت را طی کردە و بە کاک ناصری تبدیل گشتە کە بە یمن خدمات بسیارش، همەی کسانی کە تا حدودی وی را می‌شناسند ، دوستش دارند و بە او افتخار می‌کنند.
کاک ناصر چند سالی است هراز گاهی در عرصەی نگارش کم پیدا می‌شود. البتە این کم پیدا شدن و دوری جستن‌ها دلبخواه نبودە، بلکە از روی ناچاری و زمانی است کە مشغول مداوا و تحت معالجە است. با این حال هنگامی هم کە در بیمارستان است ازپای ننشستە و هموارە ذهنش درگیر مسایل مربوط بە ملت و میهنش است. لذا بذر پروژەای دیگر برای نگارش و یا چگونگی پاسخ دادن بە سخنان جدید یکی دیگر از مخالفان سرسخت مسالەی مشروع کرد در اندیشەاش جان می‌گیرد و بسان آزار جانکاه بیماریش، آرام و قرار را از وی سلب می‌نماید. جدیدترین سوژە کە فکر ایشان را بە خود مشغول داشتە، چگونگی مقابلە با پدیدەی مزدوری(جاشایەتی) در همەی اشکال آن در شرق کردستان است. پدیدەای کە چند سالی است کارگزاران جمهوری اسلامی بە هنگام بحث پیرامون موفقیت‌هایشان در سرکوب فعالیت سازمان‌های حاضر در جنبش کردستان، با مباهات از آن دم میزنند و تحت عنوان”همکاری مردم بومی با نیروهایشان از آن یاد می‌کنند. لازمەی بکار گیری و راە اندازی کوشش گستردەی فکری سیاسی و رسانەای، علیە این پدیدەی نفرت برانگیز، پروژەی پیشنهادی کاک ناصر بە احزاب و سازمان‌های سیاسی و فعالان سیاسی در شرق کردستان است تا در شرایط کنونی بدان همت گمارند.
آنچە را کە کاک ناصر تا کنون درجهت غنی ساختن ادبیات سیاسی کردستان و در راستای دفاع از مسالەی بر حق ملت کرد نگاشتەاند، نباید کم شمرد. او هم اکنون دارای گنجینەای گرانبها اعم از ترجمەها و مقالات متنوع است کە شایستە است از سوی علاقمندان مسالە ملی مورد مطالعە قرار گیرند و در بحثها و مناقشات سیاسی و ملی بدانها استناد شود. با این وصف، جنبش ملی کرد و عرصە فکری و فرهنگی کردستان هنوز بە وجود افراد صاحب قلم و دارای نبوغی همانند ناصر ایرانپور بە شدت نیازمند است. از همین روی است برای این نویسندە فرهیختە، بازیابی سلامتی و توان افزودن بر انبوە آثار ارزشمندش را، آرزو می کنم.
کۆیە
25 اگوست 2016
