طی هفتەهای گذشتە، نمایان شدن و پیروزی یک نوجوان کورد در برنامەی مسابقاتی عصر جدید در تلویزیون ایران، توجهات را بەسوی خود جلب کرد. او باصدای دلنشین و خواندن آواز هنرمندان مشهور کوردستان، توانست رتبەهای مسابقە را یکی پس از دیگری بە مرحلەی نهایی برساند. محتوای ترانەهایش حاوی پیام میهن‌دوستی، فریاد اعتراضی نسبت بە ظلم ظالمان و بیزاری نسبت بە آوارگی و بی‌خانمانی بود. پخش این ترانەها در تلویزیون سراسری ایران توجە بینندگان و شنوندگان را بە خود جلب کرد و در شبکەهای اجتماعی مورد استقبال بی‌نظیر قرار گرفت. بە نوعی کە جامعەی ایران و کوردستان را شوکە کرد. اما دلیل این شوکە شدن تنها در صدای دلنشین، محتوای آوازهایش و یا پخش آن در صداوسیمای جمهوری اسلامی نبود.
علی تولابی کە احتمالا شهرت‌اش بر گرفتە از نام روستای طولاب از توابع بخش سیوان در استان ایلام است و از نیاکانش برایش ماندە است، در شهرستان کوهدشت از توابع استان لرستان کە یکی از شهرهای کوردستان و مردم‌اش با لهجەی لکی سخن می‌گویند، بە دنیا آمدە است. لهجەای کە بەدلیل موقعیت جغرافیایی سخنورانش، قبل از گسترش رسانە و فضای مجازی، برای دیگر مردم مناطق کوردستان چندان شناختە شدە نبود. لهجەی متفاوت، موقعیت جغرافیایی و مردم‌اش کە پیرو مذهب شیعە هستند بخشی از این دلایلی بود کە جنبش ملی در کوردستان در قرن گذشتە نتوانست بە اندازە لازم بە آن منطقە توجە داشتە باشد. همین عوامل سبب شد کە اشغالگران سعی کنند در این منطقە نسبت بە دیگر مناطق کوردستان، کوشش کنند هویت ساکنانش را آسیمیلە نمایند. برای همین سیاست اتومیزە کردن هویت را برای این منطقە در پیش گرفتند. ثبت کردن لهجەی لکی بەعنوان زبان مستقل و جدا از هویت واقعی خودش، کوشش برای جا افتادن کلمەی “لکستان” در ادامەی سیاست “ستان سازی” کە متأسفانە هر از گاهی برخی از طرف‌های کورد نیز ناآگاهانە یا بە شیوەی هدف‌مند درخصوص این عوام‌فریبی، هماهنگ با متجاوز پیش می‌روند، بخشی از اقدامات دولت برای آسیمیلاسیون این مناطق بود. سیاستی کە می‌خواهد ساکنان این مناطق را دچار بحران هویت کند و هویت کورد بودن را از آنان بگیرد. اما ظاهرشدن علی، آن نوجوان کورد از کوهدشت لرستان، آرزوی صد سالەی رژیمهای اسلامی و پادشاهی بە منظور آسیملاسیون این مناطق را ناکام ساخت.
علی نوجوانی ١٣ سالە است. این سن هم برای هر نوجوانی هنوز زود است کە هویت سیاسی و ملی‌‌اش نمایان شود. برای همین شرکت او با خواندن آواز دو هنرمند مبارز کورد و انتخاب ترانەهایی کە کم و بیش آمیختە با درد و آزارهای ملت کورد است، نشان دهندەی حضور احساسات ملی در درون این جامعەی بە حاشیە راندە و مورد طمع واقع شدەء کوردستان است کە علی در آن بە دنیا آمدە و بزرگ شدە است.
وی هر دو بار بە داوران مسابقە نشان داد کە با ترانەسرایی بە زبان فارسی نیز آشنایی دارد و آوازخوانی او بە زبان کوردی از سر ناچاری نمی‌باشد. اما درخواست آنان را رد کرد کە از وی خواستە بودند بە زبان فارسی در مسابقات شرکت نماید و پنهان نکرد کە زبان و موقعیت جغرافیایی شهر و منطقەای کە در آن بزرگ شدە و زندگی می‌کند از وی می‌خواهد بە زبان کوردی و لری آواز بخواند. بدین شیوە پلی دیگر در میان کورد و لر را ایجاد کرد. این دو عموزادەی زاگرس‌نشین کە نقاط مشترک و اشتراکات تاریخی، ملی، زبانی و فرهنگی در میان‌شان بسیار است و نمایان‌ترینشان محرومیت ملی آنان از سوی حکومت‌های ایران یکی پس از دیگری می‌باشد. حتی آن آوازی کە علی برای لر و لرستان خواند، ترانەای حماسی بود.
مسئلەای دیگر کە در اینجا جای دارد در خصوص آن بحث کنیم، اهمیت هنر و پیامی است کە هنرمند از طریق هنرش بە مخاطب می‌رساند. در اینجا سخن از وظیفەی ملی هنرمند ملت فرودست و اهمیت تأثیرگذاری هنر حماسی و ملی است. ملتی کە از یک طرف در نهایت محرومیت بەسر می‌برد و از طرفی دیگر روزانە در خانە، مدرسە، خیابان و همەی مکان‌ها مورد تهاجم فرهنگی قرار می‌گیرد تا هویت خود را از یاد ببرد و در فرهنگ ملت فرادست حل شود. محتوای ترانەهای علی کە بە طور عمد یا اتفاقی آن را انتخاب کرد، نشان بارز بە انجام رساندن وظیفەی ملی هنرمندان ملت فرودست است را با خود دارند. شعر شاعر ملی کورد استاد هیمن در هر دو آواز حضور داشتند. همچنین هنرمندان عزیز شاهرخ و ناصر رزازی کە هر کدام صاحب یکی از این دو ترانە هستند، بەعنوان هنرمندان ملی کورد بە شمار می‌روند و بخش چشمگیری از فعالیت‌های هنریشان در چهارچوب هنر حماسی و میهنی قرار می‌گیرد. این شعر و آوازها پیامی را بە علی تولابی و هم‌سن و سالانش در عمق خاک کوردستان رساندەاند کە احتمالا دەها مقالە و موضوع سیاسی این پیام را نمی‌رساند. برای همین است کە ملت کورد بە اینچنین هنرمندانی افتخار می‌کند و آنان نیز حق دارند بە تأثیرگذاری هنرشان بر این نسل دلخوش و سرافراز باشند. نسلی کە در برابر طوفان آسمیلاسیون بە مانند نهالی نیرومند و مقاوم پیوستە در رشد است و خودنمایی می کند
* تولاب از دو بخش تولە و آب می‌باشد. مانند ترکیب تولە راە. بە معنای جویبار آب باریک و دراز.
